News Continuous Bureau | Mumbai
Electoral Bonds Issue: એટર્ની જનરલ ( Attorney General ) આર વેંકટરામાણીએ ( R Venkataramani ) રાજકીય પક્ષોને ( political parties ) દાન આપવા માટે બનાવવામાં આવેલી ચૂંટણી બોન્ડ સિસ્ટમને ( electoral bond system ) પડકારવા પર સુનાવણી પહેલા સુપ્રીમ કોર્ટમાં ( Supreme Court ) પોતાનો જવાબ દાખલ કર્યો છે. કેન્દ્ર સરકારના ( Central Government ) સૌથી વરિષ્ઠ વકીલે કહ્યું છે કે કોઈપણ રાજકીય પક્ષ દ્વારા મળેલા દાનની ( donation ) માહિતી મેળવવી એ નાગરિકોનો મૂળભૂત અધિકાર નથી. રાજકીય પક્ષોને ચૂંટણી બોન્ડ યોજના હેઠળ મળતા ભંડોળના સ્ત્રોત વિશે જણાવવું યોગ્ય રહેશે નહીં. બંધારણની કલમ 19(1)(A) હેઠળ લોકોને આ વિશે માહિતી મેળવવાનો અધિકાર નથી. SCમાં દાખલ કરેલી તેમની અરજીમાં, વેંકટરામાણીએ કહ્યું હતું કે વાજબી પ્રતિબંધની ગેરહાજરીમાં ‘કંઈપણ અને બધું’ વિશે જાણવાનો અધિકાર હોઈ શકે નહીં.
યોગદાનકર્તાને ( contributor ) ગોપનીયતાનો લાભ
એટર્ની જનરલે સુપ્રીમ કોર્ટને કહ્યું, જે યોજના વિશે વાત કરવામાં આવી રહી છે તે યોગદાનકર્તાને ગોપનીયતાનો લાભ આપે છે. આ ખાતરી કરે છે અને પ્રોત્સાહિત કરે છે કે જે પણ યોગદાન આપવામાં આવે છે, તે કાળું નાણું નથી. તે કરની જવાબદારીઓનું પાલન સુનિશ્ચિત કરે છે. આમ, તે કોઈપણ વર્તમાન અધિકાર સાથે વિરોધાભાસી નથી. ટોચના કાયદા અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે ન્યાયિક સમીક્ષાની શક્તિ વધુ સારી કે અલગ સૂચન કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે સરકારી નીતિઓની તપાસ કરવાની નથી.
ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમની માન્યતા સામે પડકાર
તમને જણાવી દઈએ કે સુપ્રીમ કોર્ટની 5 જજોની બંધારણીય બેંચ 31 ઓક્ટોબરથી એ અરજીઓ પર સુનાવણી શરૂ કરવા જઈ રહી છે, જેમાં પક્ષોના રાજકીય ભંડોળ માટે ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાની માન્યતાને પડકારવામાં આવ્યો છે. સરકારે 2 જાન્યુઆરી, 2018ના રોજ આ યોજના અંગે નોટિસ જારી કરી હતી. ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ ભારતના કોઈપણ નાગરિક દ્વારા અથવા અહીં સ્થાપિત કોઈપણ એન્ટિટી વતી ખરીદી શકાય છે. કોઈપણ વ્યક્તિ એકલા અથવા અન્ય લોકો સાથે સંયુક્ત રીતે ચૂંટણી બોન્ડ ખરીદી શકે છે. હવે ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની બેંચ તે 4 અરજીઓ પર સુનાવણી કરવા જઈ રહી છે, જેમાં કોંગ્રેસ નેતા જયા ઠાકુર અને સીપીઆઈ (એમ) દ્વારા દાખલ કરાયેલી અરજીઓનો પણ સમાવેશ થાય છે.
SC પહેલા જ પ્રતિબંધ લાદવાથી કરી ચૂક્યું છે ઇનકાર
સુપ્રીમ કોર્ટની આ બેંચના અન્ય સભ્યોમાં જસ્ટિસ સંજીવ ખન્ના, બીઆર ગવઈ, જેબી પારડીવાલા અને મનોજ મિશ્રા છે. અગાઉ 20 જાન્યુઆરી, 2020 ના રોજ, SC એ 2018 ની ચૂંટણી બોન્ડ યોજના પર વચગાળાનો સ્ટે લાદવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. ઉપરાંત, આ યોજના પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માંગ કરતી એનજીઓની અરજી પર કેન્દ્ર સરકાર અને ચૂંટણી પંચ પાસેથી જવાબ માંગવામાં આવ્યો હતો. ચૂંટણી બોન્ડ મેળવવાનો અધિકાર ફક્ત તે રાજકીય પક્ષોને જ ઉપલબ્ધ છે જે લોકો પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ, 1951ની કલમ 29A હેઠળ નોંધાયેલા છે. ઉપરાંત, તેમના માટે લોકસભા અથવા રાજ્ય વિધાનસભા માટે પડેલા મતોના ઓછામાં ઓછા 1 ટકા મત મેળવવા જરૂરી છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો : World Record : અદભુત સંતુલન.. માથા પર 319 વાઇન ગ્લાસ રાખી યુવકે કર્યું ડાન્સ, ગિનિસ બુકે શેર કર્યો વીડિયો..
ચૂંટણી પંચ અને કેન્દ્રનું વલણ
અગાઉ ચૂંટણી પંચે પણ આ મામલે પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો હતો. ચૂંટણી પંચે કહ્યું હતું કે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સિસ્ટમમાં કોઈ પારદર્શિતા નથી. આનાથી કાળું નાણું વધવાની શક્યતા છે. વિદેશી કંપનીઓ પાસેથી ડોનેશન લેવાની છૂટને કારણે સરકારની નીતિઓ પર વિદેશી કંપનીઓના પ્રભાવની શક્યતા રહેશે. જોકે, સરકારે દાવો કર્યો છે કે ચૂંટણી બોન્ડથી રાજકીય દાનની પ્રક્રિયામાં પારદર્શિતા આવી છે.
ઇલેક્ટ્રોલ બોન્ડ શું છે?
2017 માં, કેન્દ્ર સરકારે રાજકીય દાનની પ્રક્રિયાને સ્વચ્છ બનાવવાના નામે ઇલેક્ટ્રોલ બોન્ડ કાયદો ઘડ્યો હતો. આ હેઠળ, દરેક ત્રિમાસિક ગાળાના પ્રથમ 10 દિવસમાં સ્ટેટ બેંકની પસંદગીની શાખાઓમાંથી બોન્ડ ખરીદવાની અને તેને રાજકીય પક્ષને દાન કરવાની જોગવાઈ છે. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે આનાથી રોકડમાં મળતા દાનમાં ઘટાડો થશે. બેંક પાસે બોન્ડ ખરીદનાર ગ્રાહક વિશે સંપૂર્ણ માહિતી હશે. તેનાથી પારદર્શિતા વધશે.
