News Continuous Bureau | Mumbai
BNSS 2023: ચોમાસા સત્ર (Monsoon Session) માં લોકસભા (Lok Sabha) માં પસાર કરવામાં આવેલા ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતા બિલ (Indian Civil Defense Code Bill) માં રાષ્ટ્રપતિને ઘણી શક્તિઓ આપવામાં આવી હતી. સિવિલ ડિફેન્સ કોડ બિલ (2023) અનુસાર, જો કોઈ ગુનેગાર રાષ્ટ્રપતિ સમક્ષ દયાની અરજી માટે આવે છે, તો તેને માફી આપવાનો અધિકાર રાષ્ટ્રપતિને હશે, પરંતુ દેશની સર્વોચ્ચ અદાલત રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા દયા અરજી પર લેવામાં આવેલા નિર્ણયોની સુનવણી નહી કરી શકશે.
અગાઉ ફાંસીની સજા પામેલો વ્યક્તિ રાષ્ટ્રપતિ પાસે આવે અને રાષ્ટ્રપતિ તેની સજા ઘટાડી દે તો તેણે દેશની અદાલતોને તેની પાછળના મહત્વના કારણો જણાવવા પડતા હતા. હવે રાષ્ટ્રપતિ(president) મૃત્યુદંડની સજા પામેલા ગુનેગારની સજા ઘટાડી શકે છે અને તેને આજીવન કેદની સજા કરી શકે છે, આ માટે તેમણે કોર્ટને કોઈ કારણ આપવાનું રહેશે નહીં. તે જ સમયે, રાષ્ટ્રપતિના આ નિર્ણયો પર દેશની કોઈપણ કોર્ટમાં અપીલ કરી શકાતી નથી, ન તો કોર્ટરૂમમાં(supreme court) કોઈ દલીલ આપી શકાય છે.
કાયદો શું કહે છે?
BNSS બિલની કલમ 473 અનુસાર, ‘બંધારણની કલમ 72 હેઠળ આપવામાં આવેલા રાષ્ટ્રપતિના આદેશ વિરુદ્ધ કોઈપણ કોર્ટમાં અપીલ કરી શકાતી નથી અને તેમનો નિર્ણય અંતિમ નિર્ણય હશે. રાષ્ટ્રપતિના નિર્ણય પર કોઈપણ કોર્ટમાં સવાલ ઉઠાવી શકાય નહીં. BNSS બિલ દેશની ન્યાયિક વ્યવસ્થાના છેલ્લા તબક્કામાં ફાંસીની સજા પર ઊંડી અસર કરે તેવી શક્યતા છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Beauty Tips: મેકઅપ કરતા પહેલા કરો આ 5 સ્ટેપ, ત્વચા ચમકદાર દેખાશે
જૂના નિયમો અનુસાર સુપ્રીમ કોર્ટનું શું સ્ટેન્ડ હતું?
સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના ઘણા નિર્ણયોમાં કહ્યું છે કે રાષ્ટ્રપતિના નિર્ણયોને પડકારી શકાય છે. સુપ્રીમ કોર્ટે ભૂતકાળમાં તેના એક નિર્ણયમાં કહ્યું હતું કે રાષ્ટ્રપતિ અને રાજ્યપાલને માફી આપવાની સત્તા છે, પરંતુ જો તેમની ઓફિસને મૃત્યુદંડની સજા પામેલા દોષિતની દયા અરજીનો જવાબ આપવાનું અયોગ્ય લાગે છે. જો અસ્પષ્ટ વિલંબ થાય, તો મૃત્યુદંડના કેદી પાસે કોર્ટનો સંપર્ક કરવાનો વિકલ્પ હશે.
ઉપરાંત, જો રાષ્ટ્રપતિએ કોઈની દયાની અરજી ફગાવી દીધી હોય, તો પણ તેમને તેમના નિર્ણય સામે કોર્ટમાં ફરીથી અપીલ દાખલ કરવાનો અધિકાર હતો.
