News Continuous Bureau | Mumbai

સુદાનમાં ચાલી રહેલ ગૃહયુદ્ધ હજુ અટક્યું નથી. યુદ્ધવિરામ બાદ પણ તણાવ યથાવત છે. સુદાનમાં ત્રણ હજાર ભારતીયો પણ ફસાયેલા છે. અત્યાર સુધીમાં 200 થી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. ઘણા આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠનો અનુસાર, આ મૃત્યુ સુદાનના અર્ધલશ્કરી દળ ‘રેપિડ સપોર્ટ ફોર્સ’ એટલે કે આરએસએફ અને ત્યાંની સેના વચ્ચેની લડાઈને કારણે થયા છે. બંને પક્ષો વચ્ચે મોટાભાગના હુમલા રાજધાની ખાર્તુમમાં થયા છે.

નવીનતમ અથડામણ પાછળ અનેક ઘટનાઓ, રાજકીય તણાવ અને સંઘર્ષની લાંબી વાર્તા છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે એપ્રિલ 2019 માં ઓમર અલ-બશીરની સરકારના પતન પછી, સુદાનની સ્થિતિ ગંભીર છે. એવું પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે તાજેતરની હિંસાનું કારણ સુદાનના અર્ધલશ્કરી દળ ‘રેપિડ સપોર્ટ ફોર્સ’ એટલે કે આરએસએફ અને ત્યાંની સેના વચ્ચે વાતચીતનો અભાવ છે. આ કારણો સિવાય સુદાનમાં ચાલી રહેલા સંઘર્ષનું એક કારણ સોનું પણ છે. તમને જણાવી દઈએ કે સમગ્ર આફ્રિકા ખંડમાં સુદાન પાસે સૌથી વધુ સોનાનો ભંડાર છે.

આ સમાચાર પણ વાંચો:  ચીનમાં એક શો દરમિયાન સર્કસ એન્ક્લોઝરમાંથી સિંહો નાસી છૂટ્યા, નાસભાગ મચી ગઈ. જુઓ વિડિયો.

વિદેશી મીડિયા અલજઝીરાના એક અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે વર્ષ 2019 પહેલા, જ્યાં સુધી અલ બશીર સત્તામાં હતા ત્યાં સુધી રશિયાના વેગનર જૂથે મુખ્યત્વે સુદાનના ખનિજ સંસાધનો, ખાસ કરીને સોનાના ખાણના સંસાધનો પર ચાંપતી નજર રાખી હતી. વેગનર ગ્રુપે બશીર સરકારને સુદાનના સોનાના ભંડારને કોઈપણ આંતરરાષ્ટ્રીય વિરોધથી બચાવવામાં મદદ કરી હતી.

વેગનર જૂથે સૌ પ્રથમ 2014 માં સૌનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. તે સમય દરમિયાન આ જૂથને ક્રિમીઆ પરના રશિયન હુમલામાં રશિયન ભાડૂતી તરીકે યાદ કરવામાં આવે છે. તેઓ સીરિયન યુદ્ધમાં સામેલ હોવાનું પણ માનવામાં આવે છે, અને રશિયન સશસ્ત્ર દળોને ટેકો આપ્યો હતો.

તમને જણાવી દઈએ કે સુદાનમાં રશિયાનું હિત માત્ર સોના પર જ અટકતું નથી. રશિયા લાલ સમુદ્ર પર પોર્ટ સુદાન ખાતે લશ્કરી થાણું બનાવવા માટે સુદાન સાથે કરાર કરવા તૈયાર છે. બદલામાં, રશિયા સુદાનને શસ્ત્રો અને લશ્કરી સાધનો મોકલવાની વાત કરે છે. આ સંઘર્ષના સમયમાં આ સોનાની ખાણ વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વની બની ગઈ છે.

સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, એકલા 2022 માં, સુદાનને 41.8 ટન સોનાની નિકાસથી લગભગ $2.5 બિલિયનની કમાણી થઈ હતી. એટલે કે સુદાન માટે સોનું સૌથી નફાકારક વ્યવસાય છે.

હાલમાં, આ સોનાની ખાણો હેમેદતી એટલે કે મોહમ્મદ હમદાન દગાલો અને આરએસએફ મિલિશિયાના નિયંત્રણ હેઠળ છે. બંને આ ધાતુ માત્ર ખાર્તુમ સરકારને જ નહીં પરંતુ પડોશી દેશોને પણ વેચે છે. બીજી તરફ, પ્રિગોઝિન પણ રશિયા પાસેથી સોનાની ખાણકામ કરાવતું રહે છે. તે સ્પષ્ટ છે કે સુદાનમાં મોટા પાયે સોનાની ખાણકામ ચાલી રહી છે. સુદાનના સોનાનું નામ મેરો ગોલ્ડ છે.

તાજેતરની હિંસામાં ‘સોના’ની ભૂમિકા

વેગનરે તાજેતરમાં RSF અને તેના કમાન્ડર જનરલ મોહમ્મદ હમદાન ડગાલો સાથે સંબંધો બાંધ્યા છે. તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ સુદાનથી દુબઈ અને પછી રશિયા સુધી સોના માટે દાણચોરીનો માર્ગ બનાવવાનો છે.

શું વેગનર સુદાનની લડાઈમાં સામેલ છે?

સ્વીડનની ઉપસાલા યુનિવર્સિટીમાં શાંતિ અને સંઘર્ષ સંશોધન વિભાગના વડા અશોક સ્વૈને અલ જઝીરાને જણાવ્યું હતું કે વેગનર જૂથ દેશમાં તેની હાજરી જાળવવા અને તેના પોતાના ફાયદા માટે સુદાનના વ્યવસાયિક હિતોનું રક્ષણ કરવા વર્તમાન યુદ્ધમાં જોડાઈ શકે છે.

સુદાનમાં રશિયાના દૂતાવાસે કહ્યું કે તે હિંસાથી ચિંતિત છે અને રશિયાની રાજ્ય સમાચાર એજન્સી આરઆઈએ અનુસાર યુદ્ધવિરામ અને વાટાઘાટો માટે હાકલ કરી છે.

અશોક સ્વૈને જણાવ્યું હતું કે જો સંઘર્ષ ગૃહયુદ્ધમાં પરિણમે છે અને પ્રિગોઝિનના ખાણકામને જોખમમાં મૂકે છે, તો તે લશ્કરી અથડામણ અને વધુ જાનહાનિ તરફ દોરી જશે.

આ સમાચાર પણ વાંચો:  દિલ્હી સાકેત કોર્ટ ફાયરિંગઃ રાજધાની દિલ્હીમાં ક્યાંક કોર્ટ પરિસરમાં મહિલા સાક્ષી પર ફાયરિંગ! વિડીયો જુઓ

સુદાન અને સોનું એક ‘ શ્રાપ ‘

1956 સુધી સુદાન બ્રિટિશ શાસનનો એક ભાગ હતું. આ પછી એકીકરણની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ જે ઉતાર-ચઢાવથી ભરેલી હતી. આ સમય દરમિયાન દેશને તેના તેલના ભંડાર વિશે ખબર પડી અને તે મુખ્ય નાણાકીય સ્ત્રોત બની ગયો. તે પછી 1980ના દાયકામાં દેશના દક્ષિણ ભાગમાં આઝાદીની લડાઈ શરૂ થઈ.

આ સંઘર્ષ 2011 માં દક્ષિણ સુદાન પ્રજાસત્તાકની રચના સાથે સમાપ્ત થયો. દક્ષિણ સુદાનની રચના સાથે, ક્રૂડ ઓઇલની નિકાસમાંથી બે તૃતીયાંશ આવક ત્યાં જતી હતી.

વર્ષ 2012માં દેશના ઉત્તર ભાગમાં સોનાનો વિશાળ ભંડાર મળી આવ્યો હતો. આ ગોલ્ડ રિઝર્વ દેશની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા માટે પૂરતું હતું.

ટફ્ટ્સ યુનિવર્સિટી સુદાનના નિષ્ણાત એલેક્સ ડી વાલે બીબીસીને કહ્યું, “તેને ભગવાન તરફથી ભેટ માનવામાં આવતું હતું અને એવું માનવામાં આવતું હતું કે દક્ષિણ સુદાનને કારણે દેશે જે ગુમાવ્યું છે તેની ભરપાઈ થઈ શકે છે.” પરંતુ ટૂંક સમયમાં આ શોધ અભિશાપ બની ગઈ. વિવિધ પક્ષો આ વિસ્તાર કબજે કરવા માગતા હતા. અને દેશમાં લૂંટફાટ અને હત્યાઓ શરૂ થઈ.
રોઇટર્સના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે આ સમય દરમિયાન હજારો લોકો સોનું લૂંટવા માટે પોતાનું નસીબ અજમાવવા માટે અહીં એકઠા થયા હતા.

આ સમાચાર પણ વાંચો:  ખતરનાક બની રહ્યો છે કોરોના! એક દિવસમાં 28 લોકોના મોત, એક્ટિવ કેસ 66 હજારની નજીક

વર્ષ 2021માં પશ્ચિમ કોર્ડોફાન પ્રાંતમાં સોનાની ખાણમાં 31 લોકોના મોત થયા હતા. માર્ચમાં જ ખાણ ધસી પડવાને કારણે 14 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા.

2019 માં, સુદાનમાં લશ્કરી બળવો થયો અને ઓમર અલ-બશીરની સરકારના પતન પછી, સત્તા બે અગ્રણી લોકો, હેમેદતી અને અલ-બુરહાનના હાથમાં ગઈ. બંને પાસે સશસ્ત્ર જૂથો હતા.

ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં બંને વચ્ચે એક કરાર થયો હતો કે સોનાનું સમગ્ર ઉત્પાદન ચૂંટાયેલી સરકારને સોંપવામાં આવશે. પરંતુ હેમેદતીની શક્તિ ધીરે ધીરે ઓછી થતી ગઈ અને અલ-બુરહાનની નજીકના લોકોએ સૈન્યને આરએસએફની પ્રવૃત્તિઓને નિયંત્રિત કરવાની સલાહ આપી.

ઉત્તર સુદાનમાં સોનાની ખાણોના નિયંત્રણ અને હિસ્સામાં અન્ય ઘણી શક્તિઓ પણ સક્રિય છે, તેથી બુરહાને વ્યાપક રાજકીય માર્ગ અપનાવ્યો. હેમેદતી સાથે સુરક્ષા સુધારા અંગે વાટાઘાટો કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. જવાબમાં હેમેદતીએ બુરહાનની એક પણ શરત સ્વીકારી ન હતી. આવી સ્થિતિમાં, ઘણા કારણો સિવાય, સોનું નવીનતમ સંઘર્ષનું મુખ્ય કારણ બન્યું. સોનાના કારણે ગયા સપ્તાહમાં હિંસા ફાટી નીકળી હતી.

બીબીસીના એક અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે હજુ કંઈ નક્કી થયું નથી. જો બેમાંથી એક પક્ષ જીતી જાય તો પણ આ જીત પૂર્ણ છે કે નહીં તે નક્કી કરવું મુશ્કેલ હશે. તેથી, બંને પક્ષે જાનહાનિ અને દુશ્મનીની સંખ્યા વધશે અને તેના કારણે સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય દબાણ વધશે.