ચૈત્ર નવરાત્રી હિંદુ કેલેન્ડરના પ્રથમ મહિનામાં ચૈત્ર મહિનામાં ઉજવવામાં આવે છે.આ વર્ષે ચૈત્રી નવરાત્રી 22 માર્ચથી એટલે કે આજથી શરૂ થઇ રહી છે. આ તહેવાર હિન્દુ નવા વર્ષની શરૂઆત પણ કરે છે, જેને દેશના ઘણા ભાગોમાં ગુડી પડવા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ તહેવાર આદિશક્તિના વિવિધ સ્વરૂપોની આરાધનાનો તહેવાર છે.

ચૈત્ર નવરાત્રી ચૈત્ર શુક્લ પક્ષની પ્રથમ તારીખ એટલે કે ચૈત્ર શુક્લ પ્રતિપદાથી શરૂ થાય છે. ભક્તો આ દિવસે કળશની સ્થાપના કરીને સમગ્ર નવરાત્રિમાં તેની પૂજા કરે છે. નવ દિવસ સુધી, ભક્તો માતા શૈલપુત્રી, બ્રહ્મચારિણી, ચંદ્રઘંટા, મા કુષ્માંડા, સ્કંદમાતા, કાત્યાયની, કાલરાત્રી, મહાગૌરી અને સિદ્ધિદાત્રીના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા-અર્ચના કરે છે. અષ્ટમી અને નવરાત્રિની નવમી તિથિએ, કન્યાઓને મા આદિશક્તિનું સ્વરૂપ માનીને, તેઓને કન્યાભોજ આપવામાં આવે છે અને તેમના આશીર્વાદ મેળવવામાં આવે છે.

કળશનું સ્થાપન શા માટે કરવું

ધાર્મિક ગ્રંથોમાં કળશને ભગવાન વિષ્ણુનું સ્વરૂપ માનવામાં આવ્યું છે. તેથી જ દેવીની પૂજા કરતા પહેલા, સ્થળને ગંગાના જળથી શુદ્ધ કરવામાં આવે છે અને રેતીની વેદી પર એક કળશ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે અને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરીને તમામ દેવી-દેવતાઓને બોલાવવામાં આવે છે. આ કળશને પાંચ પ્રકારના પાંદડાથી શણગારવામાં આવે છે અને તેમાં હળદર, દુર્વા અને સોપારીના ગઠ્ઠા રાખવામાં આવે છે.

આ સમાચાર પણ વાંચો :  1 થી 9 સુધીમાં આ નંબર હોય છે સૌથી પ્રભાવશાળી, આ લોકો અમીરીમાં વિતાવે છે તેમનું જીવન

બીજી તરફ માતા અન્નપૂર્ણાની પ્રસન્નતા માટે કળશના વાસણમાં જવ વાવવામાં આવે છે. આ પૂજામાં મા દુર્ગાની મૂર્તિને મધ્યમાં મૂકીને રોલી ચોખા, સિંદૂર, માળા, ચુન્રી, સાડી, આભૂષણો, સુહાગથી માતાનો શૃંગાર કરવામાં આવે છે. પૂજા સ્થાન પર અખંડ દીવો પ્રગટાવવામાં આવે છે, જે નવ દિવસ સુધી પ્રજ્વલિત રહે છે. ગણેશજી અને મા દુર્ગાની આરતી કળશ સ્થાપના પછી કરવામાં આવે છે. ઉપવાસ શરૂ થાય છે.

ચૈત્ર નવરાત્રીનો શુભ સમય

પંચાંગ અનુસાર, ચૈત્ર શુક્લ પ્રતિપદા 21 માર્ચે રાત્રે 10.52 કલાકે શરૂ થાય છે અને બીજા દિવસે 22 માર્ચે સવારે 8.20 કલાકે સમાપ્ત થાય છે. તેથી જ 22 માર્ચે ઉદયતિથિમાં પ્રતિપદા માનવામાં આવશે અને આ દિવસે ચૈત્ર નવરાત્રિના કળશની સ્થાપના કરવામાં આવશે. તે 30 માર્ચે સમાપ્ત થશે અને 31 માર્ચે દશમીના રોજ વ્રત ઉજવવામાં આવશે. કળશ સ્થાપના મુહૂર્ત 22 માર્ચે સવારે 6.23 વાગ્યાથી શરૂ થાય છે અને સવારે 7.32 વાગ્યા સુધી એક કલાક અને નવ મિનિટ સુધી ચાલે છે.