News Continuous Bureau | Mumbai
મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીનો પરિચય
મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતી સંન્યાસના હિન્દુ ધર્મના પ્રખ્યાત પરંપરાગત શિક્ષક અને આર્ય સમાજના સ્થાપક હતા. તેમનો જન્મ 12 ફેબ્રુઆરી, 1824ના રોજ ગુજરાતના ટંકારામાં થયો હતો અને તેઓ જ્ઞાતિ દ્વારા બ્રાહ્મણ હતા. સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતીને તેમના સામાજિક સુધારા અને બ્રાહ્મણ શબ્દની વ્યાખ્યા માટે યાદ કરવામાં આવે છે. આજે તેમની જન્મજયંતિ છે અને તેમના જન્મની 200મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. તેઓ શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા અને લોકોને હિંદુ ધર્મને એક ધર્મ તરીકે સ્વીકારવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવાના તેમના પ્રભાવશાળી કાર્ય માટે જાણીતા છે.
We bow to Maharishi Dayanand Saraswati Ji on his 200th Jayanti. He was a beacon of knowledge and spirituality. https://t.co/hcgxL0Ahz4
— Narendra Modi (@narendramodi) February 12, 2023
મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીનો ઇતિહાસ
મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીનો જન્મ મૂળ શંકર તિવારી તરીકે ગુરુવાર, 12 ફેબ્રુઆરી 1824ના રોજ કંપની રાજ (હાલનું ગુજરાત)ના જીવાપર ટંકારામાં થયો હતો. તેઓ વૈદિક ફિલસૂફીના પ્રખ્યાત પરંપરાગત શિક્ષક હતા અને આર્ય સમાજ નામની હિંદુ સુધારણા ચળવળના સ્થાપક હતા. તેઓ તેમના સમયના સૌથી પ્રભાવશાળી સમાજ સુધારકોમાંના એક હતા અને વૈદિક સંસ્કૃતિ અને જ્ઞાનને પુનર્જીવિત કરવા માટે તેમને શ્રેય આપવામાં આવે છે. તેમણે વૈદિક ગ્રંથોના મહત્વની હિમાયત કરીને, તેમજ વિધવા પુનર્લગ્ન, શિક્ષણ સુધારણા અને મહિલાઓના અધિકારો જેવા સામાજિક સુધારાની હિમાયત કરીને હિંદુ સમાજના સુધારણા માટે પોતાનું જીવન સમર્પિત કર્યું. આર્ય સમાજની સ્થાપના કરવા ઉપરાંત, તેમણે ઘણા પુસ્તકો લખ્યા અને દયાનંદ એંગ્લો-વૈદિક સ્કૂલ સિસ્ટમની સ્થાપના કરી. તેમનો વારસો આજે અસંખ્ય સંસ્થાઓના રૂપમાં ચાલુ છે જે તેમનો સંદેશ ફેલાવવા અને તેમના કાર્યોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સમર્પિત છે. દર વર્ષે મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતી જયંતી મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીની જન્મજયંતિની યાદમાં મનાવવામાં આવે છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો: Sugar Free Life: એક મહિના સુધી સફેદ ખાંડનો ત્યાગ કરો, આ 5 સમસ્યાઓ કોઈપણ મહેનત વગર દૂર થઈ જશે
1875 માં, સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતીએ આર્ય સમાજની સ્થાપના કરી, જે એક હિંદુ સુધારણા ચળવળ છે. આ ચળવળનો હેતુ વૈદિક મૂલ્યોને પ્રોત્સાહન આપવા અને હિંદુ સમુદાયમાં સામાજિક સુધારા લાવવાનો હતો. તેમણે સદીઓથી હિંદુ ધર્મમાં ઘૂસી ગયેલી અંધશ્રદ્ધાળુ પ્રથાઓ અને ધાર્મિક વિધિઓનો અંત લાવવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો હતો. આર્ય સમાજ ભારતમાં સામાજિક સુધારણા અને સ્ત્રી મુક્તિનો મુખ્ય હિમાયતી હતો, જેમાં સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતીએ સ્ત્રીઓ અને છોકરીઓના શિક્ષણની હિમાયત કરી હતી. સંસ્થા તેના મિશનમાં સફળ રહી હતી અને ભારતીય સમાજમાં પરિવર્તન લાવવામાં નિમિત્ત બની હતી.
મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીના સામાજિક સુધારણા
મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતી એક સમાજ સુધારક હતા જેમણે ભારત પર ઊંડી છાપ છોડી હતી. તેમણે ધર્મ, શિક્ષણ, સામાજિક ન્યાય, મહિલાઓના અધિકારો અને વધુ ક્ષેત્રોમાં સંખ્યાબંધ સુધારાઓ રજૂ કર્યા. તેમણે 1875 માં આર્ય સમાજની સ્થાપના હાલની સામાજિક અને ધાર્મિક પ્રથાઓનો સામનો કરવાના હેતુથી હિંદુ સુધારણા ચળવળ તરીકે કરી હતી. તેમણે 1876 માં “ભારતીય માટે ભારત” તરીકે સ્વરાજ માટે હાકલ પણ કરી હતી. તેમના સુધારામાં જાતિ અથવા લિંગને ધ્યાનમાં લીધા વિના, બધા માટે શિક્ષણ અને હિન્દુ ધર્મના આધાર તરીકે વેદ પર ભારનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે વિધવા પુનર્લગ્ન, મહિલાઓ માટે શિક્ષણ અને તમામ લોકો માટે સમાન અધિકારો અને તકોની પણ હિમાયત કરી હતી. તેમનો પ્રભાવ એટલો મહાન હતો કે આજે પણ તેમના ઉપદેશોને ઘણા લોકો અનુસરે છે. મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીની આ 200મી જન્મજયંતિ પર, ચાલો આપણે તેમને અને ભારતના સમાજ અને સંસ્કૃતિમાં તેમના યોગદાનને યાદ કરીએ.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Rice For Diabetes: આ ખાસ પ્રકારના ચોખા શરીરમાંથી બ્લડ સુગરને બહાર ફેંકે છે, આ રીતે તેને ડાયટમાં સામેલ કરો
200મી જન્મ જયંતિની ઉજવણી
મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીની 200મી જન્મજયંતિ નિમિત્તે વર્ષભરની ઉજવણીનું ઉદ્ઘાટન 12મી ફેબ્રુઆરી, 2023ના રોજ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. વડા પ્રધાને મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીના સામાજિક સુધારાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો અને લોકોને આ પ્રસંગને અર્થપૂર્ણ રીતે ઉજવવા પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા. . તેમણે સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતીના ઉપદેશો અને આજે પણ તેમની સુસંગતતા માટે તેમની પ્રશંસા પણ વ્યક્ત કરી. આ મહત્વપૂર્ણ પ્રસંગની ઉજવણી સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન વિવિધ કાર્યક્રમો, પરિસંવાદો અને પ્રવૃત્તિઓ સાથે થશે જે મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીના કાર્યની અસરને પ્રકાશિત કરશે. આ કાર્યક્રમો દ્વારા, તેમના ઉપદેશો અને વારસાના મહત્વની ઉજવણી અને સન્માન કરવામાં આવશે.
મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીના કાર્યની અસર
મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીના કાર્યની હિંદુ સમાજ પર કાયમી અસર રહી છે. મહિલાઓ માટેના શિક્ષણ અને બધા માટે સમાન હકોનો તેમનો પ્રચાર તેમજ આર્ય સમાજની તેમની સ્થાપના ભારતના સામાજિક સુધારાની પ્રગતિમાં અભિન્ન ભાગ છે. આ સંસ્થા દ્વારા, દયાનંદ સરસ્વતીએ વૈદિક શાસ્ત્રો અને સાર્વત્રિક શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવાનો પ્રયાસ કર્યો. તેમણે મહિલાઓ દ્વારા ભારતીય ગ્રંથોના વાંચનને પણ પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. સામાજિક સુધારણા અને સમાન અધિકારો પ્રત્યેનું તેમનું સમર્પણ ભારતીય સંસ્કૃતિનો અભિન્ન અંગ રહ્યું છે, અને પરિણામે તેમનો વારસો મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતી જયંતિ દ્વારા દર વર્ષે તેમની જન્મજયંતિ પર ઉજવવામાં આવે છે.
