News Continuous Bureau | Mumbai
Gyanvapi: વારાણસી કોર્ટના આદેશ બાદ હિંદુઓએ ( Hindus ) 31 વર્ષ બાદ ફરી એકવાર જ્ઞાનવાપી સંકુલમાં સ્થિત વ્યાસજીના તહેખાનામાં ( Vyasji Basement ) પૂજા કરવાનું શરૂ કર્યું છે. હિન્દુ પક્ષ અનુસાર, 1993 સુધી, સોમનાથ વ્યાસનો પરિવાર વ્યાસ જીના તહેખાનામાં પૂજા કરતો હતો, પરંતુ ડિસેમ્બર 1993માં મુલાયમ સિંહ યાદવની સરકારે અહીં પૂજા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. પરંતુ હવે એક તરફ હિન્દુ પક્ષ ( Hindu party ) વારાણસી કોર્ટના ( Varanasi Court ) આ નિર્ણયને પોતાની પોતાની જીત ગણાવી રહ્યો છે. તો બીજી તરફ મુસ્લિમ પક્ષના ( Muslim Party ) લોકો કોર્ટના આ નિર્ણય સામે સખત વાંધો વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. ઓલ ઈન્ડિયા મુસ્લિમ પર્સનલ લો બોર્ડે તો ત્યાં સુધી કહ્યું છે કે જ્ઞાનવાપીને બાબરી મસ્જિદ બનાવવાનું આ ષડયંત્ર છે. ચાલો જાણીએ શું છે, 350 વર્ષ જૂનો આ ઈતિહાસ, જ્ઞાનવાપીમાં મંદિર અને મસ્જિદનો વિવાદ ( Gyanvapi Court ) અને વ્યાસજીના તહેખાની વાત.
જ્ઞાનવાપીનો ઈતિહાસ લગભગ 350 વર્ષ જૂનો છે. આમાં ધાર્મિક માન્યતાઓ, ઐતિહાસિક દાવાઓ તેમજ ઘણી કાનૂની લડાઈઓનો સમાવેશ થાય છે. આ સમજવા માટે 350 વર્ષ પાછળ ડોકિયુ કરવુ પડે. માન્યતાઓ અનુસાર, આ સ્થાન પર હજારો વર્ષ જૂનું શિવ મંદિર ( Shiv Mandir ) આવેલું હતું, જેનું નામ કાશી વિશ્વનાથ મંદિર હતું. આ મંદિરને હિંદુ ધર્મમાં સૌથી પવિત્ર સ્થાનોમાંથી એક માનવામાં આવે છે. હિંદુ પક્ષનો દાવો છે કે ઔરંગઝેબના શાસનકાળ દરમિયાન જ્યારે હિંદુ મંદિરોને નષ્ટ કરવા અને મસ્જિદો બનાવવાની ઝુંબેશ ચલાવવામાં આવી હતી, ત્યારે 1669માં કાશી વિશ્વનાથ મંદિરને તોડીને જ્ઞાનવાપી મસ્જિદનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પછી પણ, 18મી-19મી સદીમાં, હિન્દુ સમુદાયના લોકો મસ્જિદની આસપાસ પૂજા કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. આ પછી, 1930ના દાયકામાં મસ્જિદની બાજુમાં એક કથિત શિવલિંગ મળ્યા બાદ આ વિવાદ ઉભો થયો હતો અને ત્યારબાદ વર્ષ 1991માં હિન્દુ સંગઠનોએ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરીને મંદિરના પુનર્નિર્માણની માંગ કરી હતી. આ પછી, આ આખો વિવાદ સતત આગળ વધતો રહ્યો અને ઘણા કોર્ટ કેસ પછી, 2023 માં જ્ઞાનવાપી કેમ્પસમાં ASI સર્વે કરવામાં આવ્યો અને ત્યારબાદ જાન્યુઆરી 2024 માં ASI એ કોર્ટમાં પોતાનો રિપોર્ટ રજૂ કર્યો. આ પછી, 31 જાન્યુઆરી, 2024 ના રોજ, કોર્ટે વ્યાસજી તહેખાનામાં પૂજા કરવાની મંજૂરી આપી. ફેબ્રુઆરીમાં, તહેખાનામાં રાખવામાં આવેલી મૂર્તિઓની પૂજા શરૂ કરવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ મુસ્લિમ પક્ષે ફરી એકવાર આનો વાંધો ઉઠાવ્યો હતો.
જ્ઞાનવાપીમાં મંદિર અને મસ્જિદને ( Gyanvapi Masjid ) લઈને ત્રણ દાયકાથી કાનૂની લડાઈ ચાલી રહી છે..
જ્ઞાનવાપીમાં મંદિર અને મસ્જિદને લઈને ત્રણ દાયકાથી કાનૂની લડાઈ ચાલી રહી છે. હિંદુઓ દાવો કરે છે કે જ્યાં મસ્જિદ બનેલી છે. ત્યાં લગભગ 2050 વર્ષ પહેલા રાજા વિક્રમાદિત્યે ભગવાન વિશ્વેશ્વરનું મંદિર બનાવ્યું હતું. હિન્દુઓ માને છે કે ભગવાન શિવનું સ્વયં-ઘોષિત જ્યોતિર્લિંગ મુઘલ શાસન પહેલા પણ ત્યાં હાજર હતું. દેશભરમાં હાજર 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંનું આ જ્યોતિર્લિંગ સૌથી પવિત્ર માનવામાં આવે છે. હિંદુ પક્ષનો દાવો છે કે 17મી સદીમાં મુઘલ સમ્રાટ ઔરંગઝેબના શાસન દરમિયાન એક પ્રાચીન કાશી વિશ્વનાથ મંદિરનો નાશ કરવામાં આવ્યો હતો અને તે જ જગ્યાએ જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ બનાવવામાં આવી હતી.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Maldives: મુઈજ્જુ તેની ઇન્ડિયા આઉટની નિતી વચ્ચે બીજી તબક્કાની બેઠકમાં થયા કરાર.. હવે ભારત આ તારીખ સુધીમાં માલદીવમાંથી સૈનિકો હટાવશે.
બીજી તરફ, મુસ્લિમ પક્ષનો દાવો છે કે જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ 1669માં બનાવવામાં આવી હતી અને આ જગ્યાએ પ હંમેશાથી મસ્જિદ જ રહી છે. મુસ્લિમ પક્ષો હિન્દુઓને મસ્જિદ પરિસરમાં પૂજા કરવાની મંજૂરી આપવાનો વિરોધ કરે છે. તેમ જ મુસ્લિમ પક્ષ કહે છે કે 350 વર્ષ પહેલાં કોઈએ શા માટે શું લખ્યું તેની પાછળ ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમ કે લેખકનો ઝોક. તેથી અમે ઈતિહાસના આ પાના પર નહી પણ માત્ર સરકારી સૂચનાઓ પર આધાર રાખી શકીએ છીએ.
વ્યાસજીનું તહેખાનું જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ સંકુલની દક્ષિણમાં છે. માહિતી અનુસાર, વર્ષ 1819માં બ્રિટિશ શાસન હતું અને વારાણસીમાં હિંદુ અને મુસ્લિમો વચ્ચે રમખાણો થયા હતા. આ સમય દરમિયાન, વિવાદને શાંત કરવા માટે, અંગ્રેજોએ જ્ઞાનવાપીનો ઉપરનો ભાગ મુસ્લિમોને અને નીચેના ભાગમાં તહેખાનું હિંદુઓને આપી દીધું હતું. જ્ઞાનવાપી પાસે રહેતા વ્યાસ પરિવારને આ તહેખાનામાં પૂજા કરવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ વ્યાસ પરિવારે 1993 સુધી અહીં પૂજા કરવાનું ચાલુ રીખી હતી.
બધું બરાબર ચાલી રહ્યું હતું, તે દરમિયાન, 6 ડિસેમ્બર 1992 ના રોજ, અયોધ્યામાં બાબરી મસ્જિદ તોડી પાડવામાં આવી અને પછી 1993 માં, મુલાયમ સિંહ યાદવની સરકારે જ્ઞાનવાપીની આસપાસ ઘેરો ઘાલ્યો અને વ્યાસજી તહેખાનામાં જતો રસ્તો બંધ કરી દીધો. આ પછી પૂજા સેવાઓ ત્યાં બંધ થઈ ગઈ. આ પછી 2023માં કોર્ટે જ્ઞાનવાપી કેમ્પસમાં સર્વે કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. સર્વેના આદેશ બાદ, સોમનાથ વ્યાસ જીના પરિવારના સભ્ય શૈલેન્દ્ર કુમાર પાઠકે કોર્ટમાં ફરીવાર તહેખાનામાં પૂજા કરવાનો અધિકાર માંગતી અરજી દાખલ કરી અને ત્યારબાદ 31 જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ કોર્ટે પૂજા કરવાની પરવાનગી આપી. પૂજા કોર્ટની પરવાનગી મળ્યા બાદ હવે વ્યાસજીના તહેખાનામાં દરરોજ સવારે 2:30 થી 3:30 દરમિયાન મંગળા આરતી, સવારે 11 થી 1 વાગ્યા દરમિયાન ભોગ આરતી, બપોરે 4 વાગ્યે આરતી, 7ની વચ્ચે સપ્તર્ષિ આરતી થાય છે. અને રાત્રે 8 વાગ્યા. આરતી અને પછી છેલ્લી આરતી 10 થી 11:30 વાગ્યાની વચ્ચે કરવામાં આવે છે.
ASIએ 92 દિવસ સુધી જ્ઞાનવાપી સંકુલમાં સર્વે કર્યો હતો…
ઉલ્લેખનીય છે કે, ASIએ 92 દિવસ સુધી જ્ઞાનવાપી સંકુલમાં સર્વે કર્યો હતો. સર્વે રિપોર્ટ સામે આવ્યા બાદ હિંદુ પક્ષે દાવો કર્યો હતો કે મસ્જિદમાંથી સ્વસ્તિક ચિહ્ન, સાપ દેવતાના નિશાન, કમળના ફૂલના નિશાન, ઘંટડીનું નિશાન, ઓમ લખેલું નિશાન, હિંદુ દેવી-દેવતાઓની તૂટેલી મૂર્તિઓ મોટી સંખ્યામાં મળી આવી હતી. મંદિરના તૂટેલા સ્તંભોના અવશેષો પણ મળી આવ્યા છે. જ્ઞાનવાપી સંકુલમાં 34 સ્થળોએ દેવનાગરી, કન્નડ અને તેલુગુ શિલાલેખો મળી આવ્યા છે. આ દર્શાવે છે કે મસ્જિદ બનાવવા માટે મંદિરના જ ભાગનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. જ્ઞાનવાપીના તહેખાનામાં સનાતન ધર્મ સંબંધિત પુરાવા પણ મળ્યા હોવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે. તહેખાનામાં અંદરના સ્તંભો પર હિંદુ ધર્મ સાથે સંબંધિત ઘણી વસ્તુઓ મળી આવી છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો : UPI: ભારતના UPI ની વિદેશમાં ધૂમ, હવે આ દેશમાં પ્રવેશ્યું યુનિફાઇડ પેમેન્ટ.. ઈન્ડિયન ટૂરિસ્ટ રૂપિયામાં કરી શકશે પેમેન્ટ..
