News Continuous Bureau | Mumbai
Maldives: માલદીવમાં યોજાયેલી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં ‘ઈન્ડિયા આઉટ’નો ( India Out ) નારો આપનાર મુઈઝૂ પોતાના પ્લાનમાં સફળ થઈ શક્યું નથી. બંને દેશો વચ્ચેની ઉચ્ચસ્તરીય બેઠક બાદ માલદીવમાંથી ભારતીય સૈનિકો ( Indian soldiers ) પાછા ખેંચવાને લઈને ઔપચારિક સમજૂતી થઈ ગઈ હોવા છતાં સમાચાર આનાથી અલગ છે. ભારતીય સૈનિકો માલદીવથી પાછા ફરશે અને તેમની જગ્યાએ ભારત નાગરિકોને ત્યાં તૈનાત કરવામાં આવશે. એટલે કે ભારત સૈનિકોને બોલાવશે અને તેમની જગ્યાએ નાગરિક જુથ ( Civilian ) ને ત્યાં તૈનાત કરાશે.
માલદીવમાં હાજર ભારતીય સૈનિકોને બહાર કાઢવાના મુદ્દે ભારત અને માલદીવ વચ્ચે બીજા તબક્કાની વાતચીત શુક્રવારે નવી દિલ્હીમાં થઈ હતી. મિડીયા રિપોર્ટ અનુસાર, માલદીવના વિદેશ મંત્રાલયને ( Maldives Foreign Affairs ) ટાંકીને કહ્યું હતું કે – માલદીવમાં હાજર તમામ ભારતીય સૈનિકો 10 મે, 2024 સુધીમાં ભારત પરત ફરશે. તેનો પ્રથમ તબક્કો 10 માર્ચ સુધીમાં પૂર્ણ થશે.
માલદીવના વિદેશ મંત્રાલયના નિવેદનના થોડા કલાકો પહેલા ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે મિડીયાને કહ્યું હતું કે, બંને દેશો સહમત થયા કે આ મુદ્દાનો ઉકેલ સાથે મળીને શોધી કાઢવામાં આવશે. મંત્રણાનો ત્રીજો રાઉન્ડ માલદીવની રાજધાની માલેમાં યોજાશે. તેની તારીખ હજુ નક્કી કરવામાં આવી નથી.
માલદીવે ભારતીય સૈનિકો હટાવવા માટે 15 માર્ચ 2024ની સમયમર્યાદા આપી છે…
માલદીવમાં 80 ભારતીય સૈનિકો હાજર છે. તેઓ ત્યાં લશ્કરને બિન-લશ્કરી કામગીરીમાં મદદ કરે છે. માલદીવના ચીન તરફી રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઈઝુ ઈચ્છે છે કે ભારત તેમના દેશમાંથી પોતાના સૈનિકો હટાવે. આ માટે તેણે 15 માર્ચ 2024ની સમયમર્યાદા આપી છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો : UPI: ભારતના UPI ની વિદેશમાં ધૂમ, હવે આ દેશમાં પ્રવેશ્યું યુનિફાઇડ પેમેન્ટ.. ઈન્ડિયન ટૂરિસ્ટ રૂપિયામાં કરી શકશે પેમેન્ટ..
તે પ્રકાશમાં આવ્યું છે કે ભારતીય સૈન્ય કર્મચારીઓની જગ્યાએ, ત્રણેય પ્લેટફોર્મ ચલાવવામાં નિપુણ નાગરિકોને તૈનાત કરી શકાય છે. ગયા વર્ષે નવેમ્બરમાં મુઈઝુ સત્તામાં આવ્યા બાદ બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં થોડો તણાવ હતો. રાષ્ટ્રપતિ તરીકે કાર્યભાર સંભાળ્યા પછી, મુઇઝુએ કહ્યું કે તેઓ ભારતીય સૈન્ય કર્મચારીઓને દેશમાંથી હાંકી કાઢવાના તેમના ચૂંટણી વચનને પૂર્ણ કરશે.
સુત્રોના જણાવ્યા મુજબ, મુઈઝુની પહેલી ઈચ્છા માલદીવમાંથી ભારતીય સૈનિકોને હટાવીને ચીની સૈનિકોને તૈનાત કરવાની હતી. પરંતુ, તેઓ પોતાના જ દેશમાં વિરોધ પક્ષોના વિરોધથી ડરતા હતા. આ કારણોસર, તેણે ચીન સાથે મળીને સિંગાપોરમાં કામ કરતી ચીની કંપનીના નાગરિક કર્મચારીઓને તૈનાત કરવાની યોજના પણ બનાવી હતી. પરંતુ, ભારતના દબાણને કારણે મુઈઝુની આ યોજના નિષ્ફળ ગઈ. આવી સ્થિતિમાં મુઈઝુએ હાર સ્વીકારીને ભારતની વાત સ્વીકારવી પડી હતી.
માલદીવમાં 3 ઉડ્ડયન પ્લેટફોર્મ
-માલદીવના વિદેશ મંત્રાલય અનુસાર – આપણા દેશમાં ભારત પાસે ત્રણ એવિએશન પ્લેટફોર્મ છે. આમાંથી એક પર હાજર સૈનિકો 10 માર્ચ સુધીમાં ભારત પરત ફરશે. આ પછી, વધુ બે પ્લેટફોર્મ પર હાજર ભારતીય સૈનિકો 10 મે સુધીમાં તેમના દેશમાં પરત ફરશે.
-શુક્રવારે બેઠક બાદ ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે મોડી રાત્રે એક નિવેદન જાહેર કર્યું હતું અને નિવેદનમાં કહ્યું હતું કે, બંને દેશો આ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે સાથે મળીને કામ કરવા માટે સંમત થયા છે. આ અંતર્ગત માલદીવમાં ભારતીય હેલિકોપ્ટર અને એરક્રાફ્ટ ત્યાંના લોકોને માનવતાવાદી સહાય અને મેડિકલ ઈમરજન્સીમાં મદદ કરતા રહે તેવી વ્યવસ્થા જાળવી રાખવાના પ્રયાસો કરવામાં આવશે.
-નિવેદન અનુસાર, બેઠકમાં સામેલ ઉચ્ચ સ્તરીય કોર જૂથની ત્રીજી બેઠક બંને દેશો વચ્ચે યોજાય તે અંગે પણ સહમતિ સધાઈ હતી. આ માટે બંને દેશ સાથે મળીને તારીખ નક્કી કરશે. નવી દિલ્હીમાં આયોજિત બેઠકમાં બંને દેશો વચ્ચે સહકારના ઘણા મુદ્દાઓ પર પણ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આમાં તે પ્રોજેક્ટ્સ સામેલ છે જે ભારત સરકાર માલદીવના લોકો માટે ચલાવી રહી છે.
સંવાદ માટે મુખ્ય જૂથ
-બંને દેશોએ ભારતીય સૈનિકો પાછા ખેંચવાના મુદ્દાને ઉકેલવા માટે કોર ગ્રૂપની રચના કરી છે. એક અહેવાવને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે, આ મુદ્દા પર વાતચીતનો પ્રથમ રાઉન્ડ બે અઠવાડિયા પહેલા માલદીવની રાજધાની માલેમાં યોજાયો હતો. ત્યારે કોઈ ઉકેલ મળ્યો ન હતો. મંત્રણાનો બીજો રાઉન્ડ દિલ્હીમાં થયો હતો. ત્રીજો રાઉન્ડ માલેમાં યોજાશે.
-સૂત્રોના જણાવ્યા પ્રમાણે, બંને દેશોએ આનો એવો ઉકેલ શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે જે બંને પક્ષોને સ્વીકાર્ય હોય. ડિસેમ્બર 2023માં દુબઈમાં ક્લાઈમેટ સમિટ દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઈઝુ વચ્ચે આ મુદ્દે વાટાઘાટો થઈ હતી. ત્યારપછી એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે માલદીવમાંથી ભારતીય સૈનિકો પાછા ખેંચવાના મુદ્દાને ઉકેલવા માટે એક કોર ગ્રૂપની રચના કરવામાં આવશે.
–મુઈઝુએ ( Mohamed Muizzu ) ગયા વર્ષે ચૂંટણી ( presidential election ) પ્રચાર દરમિયાન માલદીવમાં ભારતીય સૈનિકોની હાજરીનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો અને તેમને પાછા ખેંચવાની માંગ કરી હતી. આ માટે તેણે ઈન્ડિયા આઉટ અભિયાન શરૂ કર્યું હતું.
માલદીવમાં લગભગ 80 ભારતીય સૈનિકો છે…
ઉલ્લેખનીય છે કે, માલદીવમાં લગભગ 80 ભારતીય સૈનિકો છે. તે બે હેલિકોપ્ટર અને એક એરક્રાફ્ટનું સંચાલન સંભાળે છે. સામાન્ય રીતે તેનો ઉપયોગ બચાવ અથવા સરકારી કામોમાં થાય છે. મુઈઝુ નવેમ્બર 2023માં રાષ્ટ્રપતિ બન્યા હતા અને ત્યારથી બંને દેશોના સંબંધોમાં તણાવ છે.
45 વર્ષના મુઈઝુએ ચૂંટણીમાં ભારત તરફી ઉમેદવાર મોહમ્મદ સોલિહને હરાવ્યા હતા. મુઇજ્જુ તેમની પ્રથમ રાજ્ય મુલાકાતે ચીન ગયા હતા. આ પહેલા માલદીવના દરેક રાષ્ટ્રપતિ પહેલીવાર ભારતની મુલાકાત લેતા હતા.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Surat: સુરત જિલ્લામાં વર્ષ ૨૦૨૪માં ૧.૧૨ લાખ કુટુંબો શૌચાલયથી લાભાન્વિત
-ગત મહિને મુઈઝુએ કહ્યું હતું કે જો ભારત તેની સેના નહીં પાછી ખેંચે તો તે માલદીવના લોકોની લોકતાંત્રિક સ્વતંત્રતાનું અપમાન હશે. આનાથી માલદીવમાં લોકશાહીનું ભવિષ્ય જોખમાશે. એક ઈન્ટરવ્યુમાં રાષ્ટ્રપતિ મુઈઝુએ ભારત સાથે સંરક્ષણ સહયોગ વધારવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી હતી.
-તેમણે કહ્યું હતું કે તે પરસ્પર સન્માન અને વિશ્વાસ પર આધારિત છે. મુઈઝુએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે માલદીવમાં ભારતની સૈન્ય હાજરીનો મુદ્દો વાતચીત દ્વારા ઉકેલી શકાય છે. તેમણે કહ્યું કે સંસદની પરવાનગી વિના દેશમાં બીજા દેશની સેનાની હાજરી બંધારણની વિરુદ્ધ છે.
-માલદીવના વિકાસ અને પ્રાદેશિક સુરક્ષા અને ઈન્ડિયા ફર્સ્ટ પોલિસીમાં ભારતની ભૂમિકા અંગે રાષ્ટ્રપતિ મુઈઝુએ કહ્યું હતું – ભારત અમારો સૌથી નજીકનો પાડોશી છે. તે અમારા ખાસ મિત્રોમાંથી એક છે. ઐતિહાસિક રીતે બંને દેશો વચ્ચે ઘણી સમાનતાઓ રહી છે. વેપાર, પર્યટન અને વાણિજ્ય જેવા ક્ષેત્રોમાં અમારા સંબંધો ઝડપથી આગળ વધી રહ્યા છે. 2023માં ભારતમાંથી માલદીવમાં સૌથી વધુ પ્રવાસીઓ આવ્યા હતા.
-જ્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયામાં ચીન તરફી કહેવામાં આવે છે, ત્યારે માલદીવના રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું હતું – અમે કોઈ દેશના સમર્થક નથી કે તેની વિરુદ્ધમાં નથી. મારી સરકાર માત્ર માલદીવના લોકોના પક્ષમાં છે. માલદીવના લોકોના પક્ષમાં જે પણ નીતિઓ હશે, અમે તેનો અમલ કરીશું. અમારો ઉદ્દેશ્ય દેશની આર્થિક સ્થિતિમાં વધુ સુધારો કરવાનો છે, જેથી અમે હિંદ મહાસાગરમાં શાંતિ અને સ્થિરતા જાળવવામાં વધુ સારી ભૂમિકા ભજવી શકીએ.
