News Continuous Bureau | Mumbai

Gold Demand: કમરતોડ મોંઘવારી, વૈશ્વિક રાજકીય અનિશ્ચિતતા અને ડોલરની સતત મજબૂતાઈને કારણે ડોલર ( Dollar ) પર નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે,વિશ્વભરના દેશોની કેન્દ્રીય બેંકોએ ( Central banks ) ચાલુ વર્ષ 2023ના પ્રથમ 9 મહિનામાં રેકોર્ડ 800 ટન સોનાની ખરીદી કરી છે, જેમાં રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાનો (  RBI ) પણ સમાવેશ થાય છે. વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલના ( World Gold Council ) ડેટા અનુસાર, કેન્દ્રીય બેંકોએ 2022ની સરખામણીમાં 2023ના પ્રથમ 9 મહિનામાં 14 ટકા વધુ સોનું ખરીદ્યું છે.

ડોલર પર નિર્ભરતા ઘટાડવાના પ્રયાસો

યુએસ બોન્ડ યીલ્ડમાં ( US bond yields ) ઉછાળો અને ડોલર મજબૂત હોવા છતાં ખરીદીના મજબૂત દબાણને કારણે સોનાની ભારે માંગ છે, જેના કારણે સોનાના ભાવમાં તીવ્ર વધારો થયો છે. મોંઘવારી વધવાથી અને ચલણ નબળું પડવાને કારણે સોનાની ખરીદીને વેગ મળ્યો છે. અમેરિકાએ ડોલરનો ઉપયોગ રશિયા સામે હથિયાર તરીકે કર્યો. તેથી ચીન સહિત ઘણા દેશો ડોલર પરની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે સોનું ખરીદી રહ્યા છે.

ચીન સૌથી મોટો ખરીદદાર

વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલના ડેટા અનુસાર, ચીન દ્વારા 2023ના પ્રથમ 9 મહિનામાં સોનાની ખરીદી કરવામાં આવી છે, જે વૈશ્વિક ચલણ તરીકે ડોલરની સ્થિતિને સતત પડકાર આપી રહ્યું છે. ચીનની સેન્ટ્રલ બેંક પીપલ્સ બેંક ઓફ ચાઈનાએ આ વર્ષે 181 ટન સોનું ખરીદ્યું છે. તેના કુલ ફોરેક્સ રિઝર્વમાં ગોલ્ડ રિઝર્વનો હિસ્સો 4 ટકા વધ્યો છે. પોલેન્ડ બીજા સ્થાને છે અને તેણે 57 ટન સોનું ખરીદ્યું હતું. તુર્કીની સેન્ટ્રલ બેંક 39 ટન સોનાની ખરીદી સાથે ત્રીજા સ્થાને છે.

With central bank #gold demand top of mind at the moment, we thought we’d look back at the first half of the year – this #chart shows which countries bought and sold. Get more data here: https://t.co/lPtckVjh6h pic.twitter.com/O8zHpk2aas

— World Gold Council (@GOLDCOUNCIL) November 1, 2023

આરબીઆઈએ પણ ખરીદી કરી હતી

ભારતીય રિઝર્વ બેંકે પણ 2023ના પ્રથમ 9 મહિનામાં સોનાની ખરીદી કરી છે. છેલ્લા નવ મહિનામાં આરબીઆઈએ 19 ટનથી વધુ સોનાની ખરીદી કરી છે, જેમાંથી જુલાઈથી સપ્ટેમ્બરના ત્રીજા ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન 9.21 ટન સોનાની ખરીદી કરવામાં આવી છે. RBI પાસે ગોલ્ડ રિઝર્વનું મૂલ્ય આશરે $45.42 બિલિયન છે.

આ સમાચાર પણ વાંચો : Nitish Kumar : ચૂંટણી પહેલા જ તૂટવા લાગ્યું I.N.D.I.A. ગઠબંધન, CM નીતિશ કુમારે કહ્યું- કોંગ્રેસ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં વ્યસ્ત..

ઇઝરાયેલ-હમાસ યુદ્ધ ( Israel-Hamas war ) પછી વધુ ખરીદી શક્ય

ગત 7 ઓક્ટોબરે હમાસે ઈઝરાયેલ પર હુમલો કર્યો. જે બાદ બંને વચ્ચે યુદ્ધ શરૂ થયું. જેના કારણે સમગ્ર ગલ્ફ ક્ષેત્ર અને પશ્ચિમ એશિયામાં તણાવ છે. આ તણાવથી સોનાના ભાવમાં 10 ટકાથી વધુનો વધારો થયો છે અને એવી ધારણા છે કે સોનાની ખરીદી સાથે ભાવ વધુ વધી શકે છે. વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલના ચીફ માર્કેટ સ્ટ્રેટેજિસ્ટ જોન રીડના જણાવ્યા અનુસાર 2023માં સોનાની ખરીદી ગયા વર્ષના 1081 ટનથી વધી શકે છે.

ઓક્ટોબરમાં કિંમતોમાં લગભગ 10 ટકાનો વધારો

ઉલ્લેખનીય છે કે ઓક્ટોબર મહિનો સોના માટે ઉત્તમ રહ્યો. ગયા મહિને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં સોનાના ભાવમાં 7 ટકાથી વધુનો વધારો જોવા મળ્યો હતો. છેલ્લા 6 મહિના એટલે કે માર્ચ 2023 પછી કોઈપણ એક મહિનામાં સોનામાં આ સૌથી મોટો વધારો છે. ઇઝરાયેલ પર હમાસના હુમલાના એક દિવસ પહેલા 6 ઓક્ટોબરે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં સ્પોટ સોનું તેના 7 મહિનાના નીચા સ્તરે $1,809.50 પ્રતિ ઔંસ પર આવી ગયું હતું. જે ગયા સપ્તાહે શુક્રવારે વધીને $2,009.29 પ્રતિ ઔંસની 5 મહિનાની ઊંચી સપાટીએ પહોંચી ગયો હતો.

સ્થાનિક બજારમાં પણ સોનાના ભાવમાં ઉછાળાની સ્થિતિ આવી જ હતી. મલ્ટી કોમોડિટી એક્સચેન્જ (MCX) પર સોનાનો બેન્ચમાર્ક ફ્યુચર્સ કોન્ટ્રાક્ટ 5 ઓક્ટોબરના રોજ 56,075 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ જેટલો નીચો ગબડ્યા બાદ 31 ઓક્ટોબરે વધીને 61,539 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામની ઊંચી સપાટીએ પહોંચ્યો હતો. આ રીતે જોવામાં આવે તો ઓક્ટોબરમાં કિંમતોમાં લગભગ 10 ટકાનો વધારો થયો છે. આ વર્ષે 6 મેના રોજ એમસીએક્સ પર સોનાની કિંમત 61,845 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામના સર્વોચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગઈ હતી.