News Continuous Bureau | Mumbai
Startup for Women: ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ સેક્ટરમાંથી એક ચોંકાવનારા સમાચાર સામે આવ્યા છે. ભારતમાં મહિલાઓ દ્વારા શરૂ કરાયેલા સ્ટાર્ટઅપને ( Startup ) રોકાણકારો નથી મળી રહ્યા. આ જ કારણે મહિલા સ્થાપકો ધરાવતી લગભગ 6,000 કંપનીઓ રોકાણકારો ન મળતા હવે પતનની આરે છે. Traxon દ્વારા આપવામાં આવેલા ડેટા મુજબ દેશમાં મહિલાઓ દ્વારા 8000 થી વધુ સ્ટાર્ટઅપ કંપનીઓ શરૂ કરવામાં આવી છે. અને આમાંથી 6000 થી વધુ કંપનીઓને રોકાણકારોએ નકારી કાઢી છે.
રોકાણ કરેલી 2,300 કંપનીઓનું સંયુક્ત બજાર મૂલ્ય US$23 બિલિયન છે. આ કંપનીઓમાંથી 1000 કંપનીઓ પ્રારંભિક તબક્કામાં છે. 251 કંપનીઓ હજુ બજારમાં પોતાને સ્થાપિત કરી રહી છે. તેથી માત્ર 51 કંપનીઓ જ તેની સંપૂર્ણ ક્ષમતા સાથે કામ કરી રહી છે. જો છેલ્લા 3 વર્ષની સમીક્ષા કરીએ તો મહિલાઓ ( Women founders ) દ્વારા શરૂ કરાયેલા સ્ટાર્ટઅપ્સમાં ( Indian startup sector ) રોકાણનું પ્રમાણ 75 ટકા ઘટ્યું છે. જો કે, 2023 માં, જ્યારે પુરૂષો દ્વારા શરૂ કરાયેલા સ્ટાર્ટઅપ્સમાં રોકાણમાં US$8.3 બિલિયનનો વધારો થયો હતો, ત્યારે મહિલાઓ દ્વારા શરૂ કરાયેલા સ્ટાર્ટઅપ્સમાં રોકાણની ( Investors ) માત્રામાં માત્ર US$1.1 બિલિયનનો વધારો થયો હતો.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Child Marriage: 18 વર્ષની ઉંમર સુધીનું મફત શિક્ષણ 2030 સુધીમાં બાળ લગ્નને ખતમ કરી શકે છે, 160 NGOએ રિસર્ચ પેપર બહાર પાડ્યું
અમેરિકા પછી ભારત વિશ્વમાં બીજું સૌથી મોટું રોકાણ છે.
વાસ્તવમાં, સ્ટાર્ટઅપના ક્ષેત્રમાં ભારતીય કંપનીઓનું ( Indian Companies ) રોકાણ અમેરિકા પછી વિશ્વમાં બીજું સૌથી મોટું રોકાણ છે. આ બધી ટેક કંપનીઓ છે. જો કે, ડેટા જોતાં મહિલા સ્વ-સહાય જૂથો અથવા અન્ય ઉદ્યોગો જેવા સ્ટાર્ટ-અપ્સમાં વધુ રોકાણ થયું હોય તેવું લાગતું નથી. 2023માં વૈશ્વિક સ્તરે મહિલાઓ દ્વારા શરૂ કરાયેલા સ્ટાર્ટઅપને સારો પ્રતિસાદ મળ્યો હતો અને આ કંપનીઓમાં 15 બિલિયન યુએસ ડોલરનું રોકાણ પણ કરવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ ભારતમાં આ રકમ 1.1 અબજ યુએસ ડોલર જેટલી હતી. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ ઊભો થયો છે કે શું ભારતમાં સ્ટાર્ટઅપ સેક્ટરમાં જેન્ડર તફાવત થઈ રહ્યો છે?