News Continuous Bureau | Mumbai
2000 Rupees Note: સરકારે વર્ષ 2016માં કાળા નાણા ( Black money ) અને નકલી નોટો પર પકડને વધુ કડક બનાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે અચાનક નોટબંધીની જાહેરાત કરી હતી. તે જ સમયે, 8 નવેમ્બર 2016 ના રોજ, ભારતીય રિઝર્વ બેંક ( RBI ) એ 2000 રૂપિયાની નવી નોટ બજારમાં રજૂ કરી હતી. કારણ કે સરકારે તે સમયે ચલણમાં રહેલી 500 અને 1000 રૂપિયાની જૂની નોટો બંધ કરી દીધી હતી.
પરંતુ આજે 2000 રૂપિયાની નોટ ચલણમાં ( Currency Notes ) નથી. આરબીઆઈએ 2018-19થી 2000 રૂપિયાની નવી નોટો છાપવાનું બંધ કરી દીધું હતું અને 19 મે 2023ના રોજ નોટો બંધ કરવાની જાહેરાત કરી હતી.
ખાસ વાત એ છે કે સરકારે ભલે 2000 રૂપિયાની નોટ ( Currency Note ) બંધ કરવાની જાહેરાત કરી હોય પરંતુ તે હજુ પણ લીગલ ટેન્ડર છે. તેનો અર્થ એ કે તમે તેનો ઉપયોગ વ્યવહારોમાં કરી શકો છો. તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, હાલમાં લગભગ 8000 કરોડ રૂપિયાની નોટો બજારમાં છે.
2000 Rupees Note: આ નોટોને બંધ કરવાનો નિર્ણય ક્લીન નોટ પોલિસી હેઠળ લેવામાં આવ્યો છે…
આ અંગે હવે રિઝર્વ બેંકે ( RBI ) તેની FAQ કોલમમાં જણાવ્યું છે કે આ નોટોને બંધ કરવાનો નિર્ણય ક્લીન નોટ પોલિસી હેઠળ લેવામાં આવ્યો છે. આ નીતિ હેઠળ એવું જોવામાં આવે છે કે લોકોના હાથમાં માત્ર સારા નાણાં જ હોવા જોઈએ.
આરબીઆઈએ 2005 પહેલા છપાયેલી તમામ નોટોને તબક્કાવાર રીતે બહાર કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. તેનું કારણ એ છે કે 2005 પછી છપાયેલી નોટોમાં વધુ સુરક્ષા સુવિધાઓ છે. જો કે, એ નોંધવું અગત્યનું છે કે 2005 પહેલાની નોટો હજુ પણ ચલણમાં છે. તેમને બજારમાંથી માત્ર એટલા માટે દૂર કરવામાં આવી રહ્યા છે કારણ કે એક જ સમયે ચલણમાં ઘણી અલગ-અલગ શ્રેણીની નોટો ન રાખવાનો આંતરરાષ્ટ્રીય રિવાજ છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો: Kalki 2898 ad: ‘કલ્કિ 2898 એડી’ પર આવ્યું મોટું અપડેટ, સિનેમાના ઇતિહાસમાં પહેલીવાર પ્રભાસ અને દીપિકા ની ફિલ્મ માં થશે આ કામ
વાત કરીએ 2000 ની નોટો વિશે તો આ નોટો પર મહાત્મા ગાંધીનો ફોટો, પૂર્વ ગવર્નર ડૉ. ઉર્જિત પટેલના હસ્તાક્ષર અને વર્ષ 2016 માં છાપવામાં આવી હતી. આ નોટોનો મૂળ રંગ મેજૈંટા (ઘેરો ગુલાબી) હતો. આ ઉપરાંત, પાછળની બાજુએ મંગળયાનની તસવીર હતી, જે અવકાશ વિજ્ઞાનમાં દેશની સિદ્ધિ દર્શાવે છે.
જો તમારી પાસે હજુ પણ 2000 રૂપિયાની નોટ હોય તો શું કરવુંઃ જો તમારી પાસે હજુ પણ રૂ. 2000ની નોટો છે, તો તમે તેને બેંકમાં જમા કરાવી શકો છો અથવા તેને બે રીતે બદલી શકો છો.
-દેશભરમાં રિઝર્વ બેંકની 19 ઓફિસોમાં ડિપોઝીટની ( Cash Deposite ) સુવિધા ઉપલબ્ધ છે. આ ઓફિસો અમદાવાદ, બેંગલુરુ, બેલાપુર, ભોપાલ, ભુવનેશ્વર, ચંદીગઢ, ચેન્નાઈ, ગુવાહાટી, હૈદરાબાદ, જયપુર, જમ્મુ, કાનપુર, કોલકાતા, લખનૌ, મુંબઈ, નાગપુર, નવી દિલ્હી, પટના અને તિરુવનંતપુરમમાં છે.
-તમે આ નોટો સીધી કોઈપણ પોસ્ટ ઓફિસમાંથી કોઈપણ રિઝર્વ બેંક ઓફિસમાં મોકલી શકો છો. આ પછી, રિઝર્વ બેંક તે રકમ તમારા નિર્દિષ્ટ બેંક ખાતામાં ( Bank Account ) જમા કરશે.
જો કે, નોંધ કરો કે 2000 રૂપિયાની નોટ સીધી બેંકોમાં જમા કરાવવાની સુવિધા બંધ કરી દેવામાં આવી છે. હવે આ માત્ર રિઝર્વ બેંકની ઓફિસમાં જ જમા અથવા બદલી શકાશે.
2000 Rupees Note: ભારતીય રિઝર્વ બેંકે 2000 રૂપિયાની નોટોને ધીમે ધીમે બજારમાંથી બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે…
શું 2000ની નોટો હજુ પણ ચલણમાં છે?: ભારતમાં, 2000ની નોટ હજી પણ ચલણમાં છે અને સરકાર દ્વારા માન્ય છે અને જેનો ઉપયોગ કોઈપણ ચુકવણી માટે થઈ શકે છે. દુકાનદાર કે જેને તમે પેમેન્ટ કરી રહ્યા છો તેણે નોટ સ્વીકારવી પડશે.
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા એક્ટ 1934 હેઠળ, RBI પાસે બેંક નોટ જારી કરવાનો એકમાત્ર અધિકાર છે. આ અધિનિયમ અનુસાર, ભારતમાં કોઈપણ જગ્યાએ કોઈપણ બેંક નોટ તેના પર લખેલી કિંમતની ચુકવણી માટે કાનૂની ટેન્ડર તરીકે સ્વીકારવામાં આવશે.
ઉદાહરણ તરીકે, દુકાનદાર પાસેથી સામાન ખરીદ્યા પછી, તમે તેને 2000 રૂપિયાની નોટ આપી શકો છો. દુકાનદાર તે નોટ સ્વીકારવાનો ઇનકાર કરી શકે નહીં કારણ કે તે ભારતમાં કાનૂની ટેન્ડર છે.
જો કે, ભારતીય રિઝર્વ બેંકે 2000 રૂપિયાની નોટોને ધીમે ધીમે બજારમાંથી બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. મે 2023માં બજારમાં રૂ. 3.56 લાખ કરોડના મૂલ્યની રૂ. 2000ની નોટો ચલણમાં હતી. જેમાં 1 સપ્ટેમ્બર, 2023 ના રોજ, આરબીઆઈએ કહ્યું હતું કે લગભગ 93% એટલે કે 3.32 લાખ કરોડ રૂપિયાની નોટો બેંકિંગ સિસ્ટમમાં પાછી આવી ગઈ હતી. 31 ઓગસ્ટ, 2023 સુધી માત્ર રૂ. 24,000 કરોડની નોટો જ ચલણમાં હતી.
આ સમાચાર પણ વાંચો: Reliance Infra Stock: અનિલ અંબાણીની આ કંપનીના શેરમાં સતત ઘટાડાની વચ્ચે આ શેર અચાનક રોકેટ બની ગયો, આવ્યો આટલા ટકાનો ઉછાળો..
2000 Rupees Note: હાલ બજારમાં કેટલી નોટો હજી બેંકમાં જમા થવાની બાકી છે…
અગાઉ 2000 રૂપિયાની નોટો જમા કરાવવા અથવા બદલવાની છેલ્લી તારીખ 30 સપ્ટેમ્બર હોવાનું કહેવાયું હતું. પછી તેને 7 ઓક્ટોબર 2023 સુધી લંબાવી દેવામાં આવી હતી. આ સમય સુધીમાં બેંકમાં લગભગ 96% એટલે કે 3.42 લાખ કરોડ રૂપિયાની નોટો જમા થઈ ચૂકી હતી. હવે બજારમાં માત્ર 14000 કરોડ રૂપિયાની નોટો જ ચલણમાં હતી. જેંમાં 7 ઓક્ટોબર પછી આ નોટો માત્ર RBIની 19 ઓફિસમાં બદલી શકાશે તેવી સુવિધા ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવી હતી.
1 નવેમ્બર, 2023 ના રોજ, કહેવામાં આવ્યું હતું કે લગભગ 97% નોટો બેંકિંગ સિસ્ટમમાં પાછી આવી ગઈ છે. પરંતુ 31 ઓક્ટોબર 2023 સુધી લોકો પાસે હજુ પણ 10,000 કરોડ રૂપિયાની નોટો હતી. માહિતી અનુસાર, નવેમ્બરના અંત સુધીમાં 97.26% નોટો બેંકમાં પાછી આવી હતી. જેમાં હજુ પણ 9760 કરોડ રૂપિયાની નોટો બજારમાં ફરી રહી છે.
માર્ચ 2024 ના અંત સુધીમાં 97.62% અને એપ્રિલ 2024 ના અંત સુધીમાં 97.76% 2000 ની નોટ બેંકિંગ સિસ્ટમમાં પાછી આવી હતી. એટલે કે હવે બજારમાં 7961 કરોડ રૂપિયાની માત્ર 2000 રૂપિયાની નોટો જ ચલણમાં છે. 30 એપ્રિલ, 2024 સુધીમાં, આ આંકડો નોંધપાત્ર રીતે ઘટીને માત્ર 7961 કરોડ રૂપિયા થઈ ગયો હતો.
