News Continuous Bureau | Mumbai
Criminal Laws Bill: ફોજદારી કાયદા સાથે સંબંધિત ત્રણ બિલ બુધવારે (20 ડિસેમ્બર) લોકસભામાં વોઇસ વોટ દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યા હતા. ઇન્ડિયન જસ્ટિસ (સેકન્ડ) કોડ 2023, ઇન્ડિયન સિવિલ ડિફેન્સ (સેકન્ડ) 2023 અને ઇન્ડિયન એવિડન્સ (સેકન્ડ) બિલ 2023 કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ દ્વારા ગૃહમાં રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા. જો આ ત્રણ બિલો કાયદો બનશે, તો તેઓ 1860ના ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC), 1973ના ક્રિમિનલ પ્રોસિજર (CrPC) કોડ અને 1872ના ભારતીય પુરાવા અધિનિયમનું સ્થાન લેશે.
બિલ રજૂ કરતી વખતે અમિત શાહે તેની વિશેષતાઓ ગણાવી અને જણાવ્યું કે નવો કાયદો જૂના કરતાં કેટલો સારો છે. તેમણે કહ્યું કે પહેલાના કાયદા હેઠળ બ્રિટિશ રાજની સુરક્ષા પ્રાથમિકતા હતી, પરંતુ હવે માનવ સુરક્ષા અને દેશની સુરક્ષાને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી છે. ચાલો જાણીએ કે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા લાવવામાં આવેલા નવા બિલમાં શું છે અને કાયદો બન્યા બાદ અપરાધ અને ગુનેગારો પર કેવી રીતે અંકુશ આવશે –
FIR માટે નક્કી કરવામાં આવી સમય મર્યાદા
બિલમાં પોલીસ માટે ખાસ ગાઈડલાઈન છે. આ મુજબ, ઘટનાના ત્રણ દિવસમાં એફઆઈઆર નોંધવી પડશે અને પ્રાથમિક તપાસ 14 દિવસની અંદર થવી જોઈએ. આ પછી, રિપોર્ટ 24 દિવસમાં મેજિસ્ટ્રેટ સુધી પહોંચવો જોઈએ અને ચાર્જશીટ દાખલ કરવામાં 180 દિવસથી વધુ વિલંબ ન થવો જોઈએ. જો તપાસ બાકી હોય તો કોર્ટની વિશેષ પરવાનગી લેવી પડશે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આવા ગંભીર ગુનાઓ જેમાં 3 થી સાત વર્ષ કે તેથી વધુની સજાની જોગવાઈ છે. આવા ગુનાઓ માટે પણ સમાન કડક સમયરેખાનું પાલન કરવું જોઈએ. FIR નોંધ્યા બાદ પોલીસે 14 દિવસમાં પ્રાથમિક તપાસ પૂરી કરવી જોઈએ.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Hair care : વાળ માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે આ હેર જેલ, જાણો કેવી રીતે બનાવવું..
ચાર્જશીટ નિયત સમય મર્યાદામાં દાખલ કરવામાં આવશે
અમિત શાહે એમ પણ કહ્યું કે ચાર્જશીટ દાખલ કરવા માટે નવા કાયદામાં કડક સૂચનાઓ છે કે પોલીસે આ પ્રક્રિયા નિર્ધારિત સમયમાં પૂરી કરવી પડશે. જો પુનઃ તપાસની જરૂર પડશે તો કોર્ટની પરવાનગી લેવી પડશે. તેમણે કહ્યું કે જૂના નિયમ મુજબ, ચાર્જશીટ 60-90 દિવસમાં દાખલ કરવાની હતી, પરંતુ ફરીથી તપાસને કારણે તેમાં વિલંબ થયો.
મોબ લિંચિંગ માટે મૃત્યુદંડની જોગવાઈ
અમિત શાહે લોકસભામાં કહ્યું કે સરકાર દેશદ્રોહને દેશદ્રોહમાં બદલવા જઈ રહી છે. સાથે જ તેણે મોબ લિંચિંગ માટે મૃત્યુદંડની જોગવાઈની પણ વાત કરી. તેમણે કહ્યું કે મોબ લિંચિંગ એ જઘન્ય અપરાધ છે અને નવા કાયદામાં આ ગુના માટે મૃત્યુદંડની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.