News Continuous Bureau | Mumbai
One Nation…One Election: કેન્દ્ર સરકારની મોદી કેબિનેટે ( modi cabinet ) ‘એક દેશ એક ચૂંટણી‘ પર ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ ( Former president Ramnath Kovind ) ના નેતૃત્વ હેઠળની સમિતિ દ્વારા તૈયાર કરાયેલા અહેવાલને મંજૂરી આપ્યા બાદ રાજકીય વર્તુળોમાં વિરોધ તીવ્ર બન્યો છે. કેબિનેટે લીલી ઝંડી આપ્યા બાદ કોંગ્રેસ સહિત 15 પક્ષોએ તેનો જોરદાર વિરોધ કર્યો છે. કોંગ્રેસે તેને અવ્યવહારુ અને અસંગત ગણાવ્યું છે. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ આ યોજનાને લોકોનું ધ્યાન હટાવવાનો પ્રયાસ ગણાવ્યો હતો. “તે સફળ થશે નહીં… જનતા તેને સ્વીકારશે નહીં,” તેમણે કહ્યું. હરિયાણા વિધાનસભા ચૂંટણી માટે કોંગ્રેસનો ઢંઢેરો જાહેર કરતી વખતે ખડગેએ આ નિવેદન આપ્યું હતું.
One Nation…One Election:આવી યોજનાઓ લાગુ કરવાથી લોકશાહીને ખતરો પડી શકે છે
તે જ સમયે, વિરોધ પક્ષો માને છે કે લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ એકસાથે યોજવી એ માત્ર વ્યવહારિક દૃષ્ટિકોણથી પડકારજનક નથી, પરંતુ તે દેશના સંઘીય માળખાને પણ અસર કરી શકે છે. તેમની દલીલ છે કે વિવિધ રાજ્યોના રાજકીય અને સામાજિક પરિપ્રેક્ષ્ય અલગ-અલગ હોય છે અને એકસાથે ચૂંટણી થકી તે બધાને હેન્ડલ કરવા મુશ્કેલ હશે. ખડગેએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, “આ યોજના સરકાર દ્વારા તેની નીતિઓથી લોકોનું ધ્યાન હટાવવાની માત્ર એક યુક્તિ છે.” કોંગ્રેસ સહિત અન્ય વિપક્ષી દળોએ પણ આક્ષેપ કર્યો હતો કે આવી યોજનાઓ લાગુ કરવાથી લોકશાહીને ખતરો પડી શકે છે અને રાજ્યોની સ્વતંત્ર નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા પર પણ અસર પડી શકે છે. કેન્દ્ર સરકારની આ યોજનાનો વિરોધ કરતાં વિપક્ષે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તેઓ તેને સંસદમાં ઉઠાવશે અને દેશવ્યાપી સ્તરે તેનો વિરોધ કરશે.
One Nation…One Election: કાયદા મંત્રાલયના 100 દિવસના એજન્ડાનો ભાગ
એક દેશ એક ચૂંટણી પર રચાયેલી ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિનો અહેવાલ બુધવારે કેન્દ્રીય કેબિનેટ સમક્ષ મૂકવામાં આવ્યો હતો. પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની આગેવાની હેઠળની સમિતિએ લોકસભા ચૂંટણીની જાહેરાત પહેલા માર્ચમાં રિપોર્ટ સોંપ્યો હતો. કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે ( Ashwini Vaishnav ) કહ્યું કે કેબિનેટ સમક્ષ સર્વસંમતિથી મંજૂર કરાયેલ રિપોર્ટ મૂકવો એ કાયદા મંત્રાલયના 100 દિવસના એજન્ડાનો ભાગ છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો : India Space Mission: કેબિનેટે ચંદ્રયાન-4, ગગનયાન અને શુક્ર મિશનના વિસ્તરણને મંજૂરી આપી, ફાળવ્યા અધધ આટલા કરોડ રૂપિયા.
ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિએ પ્રથમ પગલા તરીકે લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ એકસાથે યોજવાની અને પછી 100 દિવસમાં સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ યોજવાની ભલામણ કરી હતી. સમિતિ દ્વારા આપવામાં આવેલી ભલામણોના અમલીકરણ પર વિચારણા કરવા માટે ‘અમલીકરણ જૂથ’ની રચના કરવાની પણ દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી. સમિતિએ રાજ્ય ચૂંટણી સત્તાવાળાઓ સાથે પરામર્શ કરીને ભારતના ચૂંટણી પંચ દ્વારા એક સામાન્ય મતદાર યાદી અને મતદાર ઓળખ કાર્ડ બનાવવાની પણ ભલામણ કરી હતી.
One Nation…One Election: દેશમાં કઈ ચૂંટણી કોણ કરાવે છે ?
હાલમાં, લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ કરાવવાની જવાબદારી ભારતના ચૂંટણી પંચની છે, જ્યારે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન અને પંચાયતોની સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ રાજ્ય ચૂંટણી પંચ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવે છે. સમિતિએ 18 બંધારણીય સુધારાઓની ભલામણ કરી હતી, જેમાંથી મોટા ભાગનાને રાજ્યની વિધાનસભાઓ દ્વારા બહાલીની જરૂર રહેશે નહીં. જો કે, આ માટે કેટલાક બંધારણીય સુધારા બિલની જરૂર પડશે જેને સંસદ દ્વારા પસાર કરવાની જરૂર પડશે.
One Nation…One Election: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી એકસાથે ચૂંટણી કરાવવાના પ્રબળ સમર્થક
મતદાર યાદી અને મતદાર ઓળખ કાર્ડ અંગેના કેટલાક પ્રસ્તાવિત સુધારાઓને ઓછામાં ઓછા અડધા રાજ્યો દ્વારા બહાલીની જરૂર પડશે. આ સિવાય કાયદા પંચ પણ ટૂંક સમયમાં એકસાથે ચૂંટણી યોજવા અંગે પોતાનો રિપોર્ટ સોંપી શકે છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી એકસાથે ચૂંટણી કરાવવાના પ્રબળ સમર્થક રહ્યા છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે લો કમિશન 2029 થી સરકારના ત્રણ સ્તરો – લોકસભા, રાજ્ય વિધાનસભાઓ અને નગરપાલિકાઓ અને પંચાયતો જેવી સ્થાનિક સંસ્થાઓ – અને ત્રિશંકુ ગૃહ જેવા કેસોમાં એકતા સરકાર બનાવવાની જોગવાઈ માટે એકસાથે ચૂંટણી યોજવાની ભલામણ કરી શકે છે.
