News Continuous Bureau | Mumbai
Parliament Monsoon Session: સંસદનું ચોમાસુ સત્ર સમાપ્ત શુક્રવારે થઈ ગયું છે અને લોકસભા(Loksabha) અને રાજ્યસભા (Rajyasabha) ની કાર્યવાહી અનિશ્ચિત સમય માટે સ્થગિત કરવામાં આવી છે. 23 દિવસ સુધી ચાલેલા આ સત્રમાં કુલ 17 બેઠકો યોજાઈ હતી. ઉપરાંત, 23 બિલ (Bill)પસાર કરવામાં આવ્યા હતા અને લગભગ 44 ટકા કામ લોકસભામાં અને 63 ટકા રાજ્યસભામાં થયું હતું.
વિરોધ પક્ષોના અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવથી લઈને દિલ્હી સેવા બિલ (ચોમાસુ સત્ર) સુધીની કાર્યવાહી અંધાધૂંધીમાં પૂરી કરવી પડી હતી. લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા અધીર રંજન ચૌધરી અને રાજ્યસભામાં આમ આદમી પાર્ટીના સાંસદો સંજય સિંહ અને રાઘવ ચઢ્ઢાને વારંવારની ચેતવણીઓ છતાં નિયમોનું પાલન ન કરવા બદલ અનિયમિત સમયગાળા માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા.
સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલ બિલ
20 જુલાઈથી શરૂ થયેલા અને 11 ઓગસ્ટના રોજ પૂરા થયેલા સંસદના ચોમાસુ સત્રમાં કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા કુલ 25 બિલ રજૂ કરવામાં આવ્યા છે. જેમાંથી 20 બિલ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યા છે. આ સાથે જ રાજ્યસભામાં 5 બિલ રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા.
આ સાથે લોકસભામાં અગાઉના સત્રો દરમિયાન રજૂ કરાયેલા આઠ બિલ પસાર કરવામાં આવ્યા હતા. અને અગાઉના સત્રોમાં રજૂ કરાયેલા સાત બિલ રાજ્યસભામાં રજૂ કરાયા હતા. આ રીતે, અગાઉના સત્રો અને આ સત્રમાં રજૂ થયા પછી બંને ગૃહોમાં પસાર થયેલા બિલોની કુલ સંખ્યા 23 રહી.
ચોમાસુ સત્રમાં પસાર થનાર બિલો-
નેશનલ રિસર્ચ ફાઉન્ડેશન બિલ, 2023
4 ઓગસ્ટે લોકસભામાં રજૂ કરાયેલું આ બિલ 7 ઓગસ્ટે લોકસભામાં અને 9 ઓગસ્ટે રાજ્યસભામાં પસાર થયું હતું. તેનો ઉદ્દેશ ગણિત, ઈજનેરી, ટેકનોલોજી, પર્યાવરણ અને પૃથ્વી વિજ્ઞાનના ક્ષેત્રોમાં સંશોધન, નવીનતા અને ઉદ્યોગસાહસિકતા માટે ઉચ્ચ સ્તરીય રાષ્ટ્રીય સંશોધન ફાઉન્ડેશનની સ્થાપના કરવાનો છે.
ફાર્મસી (સુધારા) બિલ, 2023
3 ઓગસ્ટે લોકસભામાં રજૂ કરાયેલ આ બિલ 7 ઓગસ્ટે લોકસભામાં અને 10 ઓગસ્ટે રાજ્યસભામાં પસાર થયું હતું. તેનો હેતુ ભારતમાં ફાર્મસીની પ્રેક્ટિસ કરવા માટે આ કાયદા હેઠળ નોંધણી ફરજિયાત બનાવવાનો છે. આ કાયદામાં, જમ્મુ અને કાશ્મીર ફાર્મસી એક્ટ હેઠળ નોંધાયેલ વ્યક્તિ ફાર્મસી એક્ટ, 1948 હેઠળ નોંધાયેલ હોવાનું માનવામાં આવશે. જો કે, તેણે રજીસ્ટ્રેશન માટે અરજી કરવાની રહેશે અને કાયદામાં સુધારો થયા બાદ એક વર્ષની અંદર ફી જમા કરાવવી પડશે.
ડિજિટલ પર્સનલ ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ, 2023
આ બિલ 3 ઓગસ્ટના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ 7 ઓગસ્ટના રોજ તેને લોકસભામાં અને 9 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર કરવામાં આવ્યું હતું.
આ બિલ ભારતમાં ડિજિટલ વ્યક્તિગત ડેટા એકત્રિત કરવાની પ્રક્રિયાને લાગુ પડે છે. ડેટા કાં તો ઓનલાઈન લેવામાં આવે છે અથવા તેને ઓફલાઈન લીધા બાદ ડિજીટાઈઝ કરવામાં આવે છે. આ ભારતની બહાર વ્યક્તિગત ડેટા પ્રોસેસિંગ પર પણ લાગુ થશે, જો આ ડેટા દ્વારા ભારતમાં માલ અને સેવાઓનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે.
નેશનલ કેપિટલ ટેરિટરી ઓફ દિલ્હી સરકાર (સુધારા) બિલ, 2023
આ બિલ 1 ઓગસ્ટના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જે 3 ઓગસ્ટના રોજ લોકસભામાં અને 7 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર થયું હતું. આ બિલને સામાન્ય ભાષામાં દિલ્હી સર્વિસ બિલ કહેવામાં આવી રહ્યું છે, જેના માટે ગૃહમાં આમ આદમી પાર્ટી અને ભાજપ આમને સામને આવી ગઈ હતી.
IIM (સુધારા) બિલ, 2023
આ બિલ 28 જુલાઈના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ 4 ઓગસ્ટે લોકસભામાં અને 8 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પાસ કરવામાં આવ્યું હતું. આ અધિનિયમનો હેતુ IIM ની કામગીરીનું નિયમન કરવાનો છે.
ઑફશોર એરિયા મિનરલ્સ (વિકાસ અને નિયમન) સુધારો બિલ, 2023
આ બિલ 27 જુલાઈના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ 1 ઓગસ્ટના રોજ તેને લોકસભામાં અને 3 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. આ અધિનિયમ વર્ષ 2002ના કાયદામાં સુધારો લાવીને ભારતના દરિયાઈ વિસ્તારોમાં ખાણકામને નિયંત્રિત કરે છે.
જન્મ અને મૃત્યુ નોંધણી (સુધારો) બિલ-2023
આ બિલ 26 જુલાઈના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જે 1 ઓગસ્ટના રોજ લોકસભામાં અને 7 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર થયું હતું. તેનો હેતુ વર્ષ 1969માં પસાર થયેલા કાયદામાં સુધારો કરે છે. આ બિલમાં, રજિસ્ટ્રાર જનરલ નોંધાયેલ જન્મ અને મૃત્યુનો રાષ્ટ્રીય ડેટાબેઝ બનાવશે.
ખાણ અને ખનીજ (વિકાસ અને નિયમન) સુધારો બિલ, 2023
આ બિલ 26 જુલાઈના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જે 2 ઓગસ્ટે લોકસભામાં અને 2 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર થયું હતું. તેનો હેતુ ખનિજોની શોધ અને ખાણકામના ક્ષેત્રમાં સુધારા લાવવાનો છે.
નેશનલ નર્સિંગ એન્ડ મિડવાઇફરી કમિશન (NNMC) બિલ, 2023
આ બિલ 24 જુલાઈના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું અને 28 જુલાઈના રોજ પાસ થયું હતું, ત્યારબાદ 8 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં આ બિલ પસાર થયું હતું. તેનો ઉદ્દેશ્ય નર્સિંગ શિક્ષણ અને પ્રેક્ટિસના ક્ષેત્રમાં પરિવર્તનશીલ ફેરફારો લાવવા માટે રાષ્ટ્રીય નર્સિંગ અને મિડવાઇફરી કમિશનની રચના કરવાનો છે.
નેશનલ ડેન્ટલ કમિશન બિલ, 2023
આ બિલ 24 જુલાઈના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ 28 જુલાઈએ લોકસભામાં અને 8 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં તેને પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. આ બિલ વર્ષ 1948માં પસાર થયેલા ડેન્ટિસ્ટ એક્ટને રદ કરે છે અને નેશનલ ડેન્ટલ કમિશનની રચના કરે છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Axis Hypersomnia : ગજબ કે’વાય.. વર્ષમાં 300 દિવસ સુવે છે આ માણસ:ખાવાથી લઈને ન્હાવા સુધી બધુ ઉંધમાં, જગાડવામાં લાગે છે કલાકો.. જાણો શું છે કારણ
બંધારણ (અનુસૂચિત જાતિ) ઓર્ડર સુધારો બિલ 2023
આ બિલ 24 જુલાઈના રોજ લોકસભામાં પસાર થયું હતું. આ પછી 1 ઓગસ્ટના રોજ લોકસભામાં અને 9 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં તેને પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. આ બિલમાં છત્તીસગઢમાં મહેરા, મહારા અને મહેર સમુદાયના સમાનાર્થી તરીકે મહારા અને મહારા સમુદાયનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
સિનેમેટોગ્રાફ (સુધારો) બિલ, 2023
આ બિલ 20 જુલાઈના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ 27 જુલાઈએ લોકસભામાં અને 31 જુલાઈના રોજ રાજ્યસભામાં પાસ કરવામાં આવ્યું હતું. તેનો હેતુ ચાંચિયાગીરીના જોખમોનો સામનો કરવાનો છે.
કોસ્ટલ એક્વાકલ્ચર ઓથોરિટીઝ (સુધારા) બિલ, 2023
આ બિલ 5 એપ્રિલ 2023 ના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ તે 7 ઓગસ્ટના રોજ લોકસભામાં અને 9 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર થયું હતું. આ બિલ હેઠળ કોસ્ટલ એક્વાકલ્ચર ઓથોરિટીની સ્થાપના કરવામાં આવશે.
ફોરેસ્ટ (સંરક્ષણ) સુધારો બિલ, 2023
આ બિલ 29 માર્ચ, 2023 ના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ 26 જુલાઈના રોજ લોકસભામાં અને 2 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. આ બિલ જંગલોની બહાર હરિયાળા વિસ્તારોને વિસ્તારવા અને જંગલોને વધુ ઉત્પાદક બનાવવાની તકો ઊભી કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે લાવવામાં આવ્યું છે.
ઇન્ટર-સર્વિસ ઓર્ગેનાઇઝેશન (કમાન્ડ, કંટ્રોલ એન્ડ ડિસિપ્લિન) બિલ – 2023
આ બિલ 15 માર્ચ, 2023 ના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ તે 4 ઓગસ્ટે લોકસભામાં અને 8 ઓગસ્ટે રાજ્યસભામાં પસાર થયું હતું. આ બિલ ઇન્ટર-સર્વિસ ઓર્ગેનાઇઝેશન હેઠળના કમાન્ડર-ઇન-ચીફ અથવા ઓફિસર-ઇન-કમાન્ડને તેમના આદેશ હેઠળના કર્મચારીઓ પર શિસ્ત અથવા વહીવટી નિયંત્રણનો ઉપયોગ કરવાની સત્તા આપે છે.
જાહેર ટ્રસ્ટ (જોગવાઈઓમાં સુધારો) બિલ, 2023
આ બિલ 22 ડિસેમ્બર, 2022 ના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જે 27 જુલાઈ, 2023 ના રોજ પસાર થયું હતું. તે જ સમયે, આ બિલ 2 ઓગસ્ટના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર થયું હતું. તેનો હેતુ ખાનગી વ્યક્તિઓ અને વ્યવસાયિક સંસ્થાઓની કામગીરીને સરળ બનાવવા માટે 42 કાયદાઓમાં સુધારા લાવવાનો છે.
મલ્ટી-સ્ટેટ કો-ઓપરેટિવ સોસાયટીઝ (સુધારા) બિલ, 2023
આ બિલ 7 ડિસેમ્બર, 2022ના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પછી તેને 25 જુલાઈ 2023ના રોજ લોકસભામાં અને 1 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. આ અંતર્ગત સહકારી ચૂંટણી સત્તામંડળની સ્થાપના કરવામાં આવશે.
આર્બિટ્રેશન બિલ, 2021
આ બિલ 20 ડિસેમ્બર, 2021 ના રોજ રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ તે 1 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ રાજ્યસભામાં અને 7 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ લોકસભામાં પસાર થયું હતું. તેના દ્વારા ભારતીય આર્બિટ્રેશન કાઉન્સિલની રચના કરવામાં આવશે.
જૈવવિવિધતા (સુધારા) બિલ, 2021
આ બિલ 16 ડિસેમ્બર, 2021 ના રોજ લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જે 25 જુલાઈ, 2023 ના રોજ પસાર થયું હતું. આ પછી તેને 1 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. તેનો હેતુ વર્ષ 2002માં લાવવામાં આવેલા જૈવવિવિધતા અધિનિયમમાં સુધારો કરવાનો છે.
સંકલિત માલ અને સેવા કર (સુધારા) ખરડો, કેન્દ્રીય માલ અને સેવા કર (સુધારા) ખરડો, બંધારણ (અનુસૂચિત જનજાતિ) ઓર્ડર (પાંચમો સુધારો) ખરડો અને બંધારણ (અનુસૂચિત જનજાતિ) ઓર્ડર (ત્રીજું) સહિત આ તમામ બિલો સાથે. સુધારા) બિલ કુલ 23 બિલ પસાર કરવામાં આવ્યા છે.