News Continuous Bureau | Mumbai
Parliament Special Session: કેન્દ્ર સરકારે 18 સપ્ટેમ્બર 2023થી સંસદનું ( Parliament ) વિશેષ સત્ર ( Special Session ) બોલાવ્યું છે. કેન્દ્રએ બુધવારે (13 સપ્ટેમ્બર) સાંજે આ સત્ર બોલાવવાના કારણો સ્પષ્ટ કર્યા હતા. સરકારના જણાવ્યા અનુસાર, તે દેશની આઝાદી પછી બંધારણ સભાની રચનાથી લઈને 75 વર્ષ સુધીની દેશની યાત્રા, તેની ઉપલબ્ધિઓ, અનુભવો, યાદો અને પાઠ વિશે ચર્ચા કરશે.
આ બધા સિવાય ચાર એવા બિલ છે જેના પર સરકાર ચર્ચા કરીને લોકસભામાં ( Lok Sabha ) પસાર કરવા માંગે છે. આ બિલોમાં સરકારી એડવોકેટ એમેન્ડમેન્ટ બિલ 2023, પ્રેસ એન્ડ પીરિયોડિકલ રજિસ્ટ્રેશન બિલ 2023 લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવશે. આ બંને બિલ રાજ્યસભામાં પાસ થઈ ગયા છે. આ બે બિલો સિવાય પોસ્ટ ઓફિસ બિલ 2023 અને મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર બિલ, જેમાં ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક કરવામાં આવી છે, સેવા શરતો બિલ 2023 રાજ્યસભામાં ચર્ચા માટે રજૂ કરવામાં આવશે.
સરકારે ખાસ સત્ર કેમ બોલાવ્યું?
18 સપ્ટેમ્બરથી શરૂ થનારા બિલોમાં એવું શું ખાસ છે કે સરકારે તેને પસાર કરવા માટે રાહ ન જોઈ અને સંસદનું વિશેષ સત્ર બોલાવવું પડ્યું. અમે તમને તેના વિશે જણાવીએ દઈએ.
એડવોકેટ એમેન્ડમેન્ટ બિલ 2023 ( Advocate Amendment Bill )
કેન્દ્રીય કાયદા મંત્રી અર્જુન રામ મેઘવાલે આ બિલ રાજ્યસભામાં ચોમાસુ સત્રમાં રજૂ કર્યું હતું, જ્યાં તેના પર ચર્ચા થવાની હતી. આ બિલમાં, કેન્દ્ર સરકાર તેને લોકસભામાં રજૂ કરશે કે તે તમામ અપ્રચલિત કાયદાઓ કે જેણે તેની ઉપયોગિતા ગુમાવી દીધી છે અથવા આઝાદી પહેલાના કાયદાઓ રદ કર્યા છે. આ બિલમાં લીગલ પ્રેક્ટિશનર્સ એક્ટ, 1879ને રદ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે, જ્યારે એડવોકેટ્સ એક્ટ, 1961માં પણ સુધારો કરવામાં આવશે.
આ બિલ એવી જોગવાઈ કરે છે કે દરેક હાઈકોર્ટ, જિલ્લા ન્યાયાધીશ, સેશન્સ જજ, જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ અને મહેસૂલ અધિકારી (જિલ્લા કલેક્ટરથી નીચે નહીં) દલાલોની યાદી તૈયાર કરી શકે છે અને પ્રકાશિત કરી શકે છે. કાયદાના શિક્ષણ અને કાયદાકીય વહીવટમાં જરૂરી ફેરફારો માટે સરકાર મહત્વપૂર્ણ પગલાં પણ લઈ શકે છે.
પ્રેસ અને સામયિક નોંધણી બિલ, 2023 ( Press and Periodical Registration Bill )
ચોમાસુ સત્રમાં જ, સરકારે 2023 માં રાજ્યસભામાં પ્રેસ અને સામયિક નોંધણી બિલ પસાર કર્યું હતું. જો આ બિલ લોકસભામાંથી પસાર થઈ જશે તો લોકોને ઘણી સુવિધાઓ મળશે. આ બિલ લાગુ થયા બાદ ડિજિટલ મીડિયા પણ નિયમનના દાયરામાં આવશે.
આ બિલનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય પારદર્શિતા લાવવાનો છે. આ બિલ અખબારો અને સામયિકોની નોંધણી પ્રક્રિયાને સરળ બનાવશે. જો તમે તમારું પોતાનું અખબાર શરૂ કરવા માંગતા હોવ તો તમે જિલ્લા કલેક્ટરને અરજી કરી શકો છો. પ્રેસ ન ચલાવવા માટે ઘણી દંડની જોગવાઈઓ દૂર કરવામાં આવી છે.
પોસ્ટ ઓફિસ બિલ, 2023 ( Post Office Bill )
પોસ્ટ ઓફિસ બિલ 2023 10 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ 1898માં બનેલા જૂના કાયદાનું સ્થાન લેશે. આ બિલ પોસ્ટ ઓફિસને પત્રો મોકલવાના વિશેષાધિકાર તેમજ પત્રો પ્રાપ્ત કરવા, એકત્ર કરવા, મોકલવા અને પહોંચાડવા જેવી આકસ્મિક સેવાઓને દૂર કરે છે. આ બિલ હેઠળ પોસ્ટ ઓફિસો પોતાની આગવી પોસ્ટેજ સ્ટેમ્પ બહાર પાડી શકશે. તેઓને આમ કરવાનો વિશેષાધિકાર મળશે.
આ અધિનિયમ પોસ્ટ દ્વારા મોકલવામાં આવેલા શિપમેન્ટને અટકાવવાની મંજૂરી આપે છે. કોઈપણ કટોકટીની પરિસ્થિતિમાં સુરક્ષા અને શાંતિને ધ્યાનમાં રાખીને, પોસ્ટ ઓફિસના કેટલાક ઉચ્ચ અધિકારીઓને કોઈપણ શિપમેન્ટ ખોલવા, રોકવા અથવા નાશ કરવાનો અધિકાર હશે.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Weather Update : હવામાન વિભાગની આગાહી…રાજ્યમાં ચોમાસુ ફરી સક્રીય યેલો એલર્ટ જારી, આ જિલ્લાઓને ધમરોળશે મેઘરાજા.. જાણો સંપુર્ણ વિગતો વિગતે…
મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને અન્ય ચૂંટણી કમિશનરો (સેવાની સ્થિતિ) બિલ, 2023 ( CEC & EC Bill )
મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર (CEC) અને ચૂંટણી કમિશનરો (EC) ની નિમણૂકની પ્રક્રિયામાં ફેરફાર કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે સરકારે રાજ્યસભાના ચોમાસુ સત્રમાં એક બિલ રજૂ કર્યું છે. આ બિલ પર સરકારનું કહેવું છે કે બંધારણના અનુચ્છેદ 324માં કોઈ સંસદીય કાયદો નહોતો, તેથી સરકાર હવે આ સમસ્યાને દૂર કરવા માટે આ બિલ બનાવી રહી છે.
જો આ બિલની વિશેષતાઓની વાત કરીએ તો તેના અધ્યક્ષ વડાપ્રધાન હશે. લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા સભ્ય તરીકે (જો લોકસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતાને માન્યતા ન મળે, તો લોકસભામાં સૌથી મોટા વિરોધ પક્ષના નેતા આ ભૂમિકા ભજવશે). વડાપ્રધાન કેન્દ્રીય કેબિનેટ મંત્રીને સભ્ય તરીકે નોમિનેટ કરી શકશે.
જો કે, આ બિલ વિવાદાસ્પદ હોવાનું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કારણ કે તેમાં સત્તાનું સંતુલન એકતરફી છે, જેના કારણે ચૂંટણી કમિશનર નિષ્પક્ષ રહેતા નથી. આવી સ્થિતિમાં, વિપક્ષનું કહેવું છે કે જો આ બિલ પસાર થશે તો તેની નિષ્પક્ષતા પર પ્રશ્નાર્થ થશે, કારણ કે ચૂંટણી પંચ પર એકતરફી નિયંત્રણ દેશની ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં અવરોધ ઊભો કરશે. ચૂંટણીમાં પારદર્શિતા નહીં રહે.
