News Continuous Bureau | Mumbai
Sawalkot Hydroelectric Project : ભારતે પાકિસ્તાનને મોટો ઝટકો આપવાની તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી છે. કેન્દ્ર સરકારે ચાર દાયકાના વિલંબ બાદ આખરે જમ્મુ-કાશ્મીરના રામબન જિલ્લામાં ૧૮૫૬ મેગાવોટના સાવલકોટ પાવર પ્રોજેક્ટનું નિર્માણ વહેલીતકે શરૂ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. સિંધુ જળ સમજૂતી કરાર સસ્પેન્ડ કર્યા બાદ લેવાયેલા આ નિર્ણયથી પાકિસ્તાનને બેવડો ફટકો પડશે અને ઊર્જા સુરક્ષા માટે ભારતનું આ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
Sawalkot Hydroelectric Project : ભારતનો પાકિસ્તાનને મોટો ઝટકો: સાવલકોટ પાવર પ્રોજેક્ટનું નિર્માણ શરૂ.
સરકારે આ મહત્ત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ માટે ઇન્ટરનેશનલ ટેન્ડર પ્રક્રિયા (International Tender Process) શરૂ કરી દીધી છે. જમ્મુ-કાશ્મીરના (Jammu & Kashmir) રામબન જિલ્લામાં (Ramban District) આવેલો આ પ્રોજેક્ટ ૧૮૫૬ મેગાવોટ (1856 MW) પાવરનો છે. સરકારે ઓનલાઇન બિડ જમા કરવાની અંતિમ તારીખ ૧૦ સપ્ટેમ્બર (September 10) નક્કી કરી છે.
Sawalkot Hydroelectric Project : ચિનાબ નદી પરથી પ્રોજેક્ટ શરૂ કરાશે: સિંધુ જળ સંધિનો મુદ્દો.
સાવલકોટ પાવર પ્રોજેક્ટ વહીવટી અડચણો, પર્યાવરણીય કારણો અને પાકિસ્તાનના વાંધાના કારણે દાયકાઓથી વિલંબમાં પડેલો છે. યોજના મુજબ, રામબન જિલ્લાની ચિનાબ નદી (Chenab River) પરથી આ પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવામાં આવશે. ભારત સરકારે સિંધુ નદી સમજૂતી કરાર (Indus Water Treaty) સસ્પેન્ડ કર્યા બાદ અટકેલો પ્રોજેક્ટ ફરી શરૂ કરવાનો નિર્ણય કરતાં પાકિસ્તાનને બેવડો ફટકો પડશે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે, આપણે પાકિસ્તાન તરફ વહેતા પાણીને અટકાવવા માટે પાણી સંગ્રહ ક્ષમતા (Water Storage Capacity) વધારવાની જરૂર છે. ભારત સાવલકોટ પ્રોજેક્ટ બની ગયા બાદ પાણીનો સારી રીતે ઉપયોગ કરી શકશે.
પહલગામ હુમલા બાદ ભારતની પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ સતત કાર્યવાહી:
ઉલ્લેખનીય છે કે, જમ્મુ-કાશ્મીરના પહલગામમાં (Pahalgam) ૨૨ એપ્રિલે પાંચ આતંકવાદીઓએ હુમલો (Pahalgam Terror Attack) કરી ૨૬ નિર્દોષોને મોતને ઘાટ ઉતાર્યા હતા. ત્યારબાદ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ (Narendra Modi) પાકિસ્તાનને સ્પષ્ટ કહ્યું હતું કે, “વેપાર અને આતંક, પાણી અને લોહી, ગોળીઓ અને બોલી એક સાથે ન થઈ શકે.” પહલગામમાં આતંકી હુમલા બાદ ભારતે તુરંત કાર્યવાહી કરી પાકિસ્તાન સાથે સિંધુ જળ સમજૂતી સસ્પેન્ડ (Indus Water Treaty Suspended) કરી દીધી હતી. ત્યારબાદ પાકિસ્તાન લાલચોળ થઈ ગયું હતું.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Trump Hits Out At India-Russia ટ્રમ્પે ભારતની અર્થવ્યવસ્થાને ‘ડેડ ઇકોનોમી’ કહી… રશિયાને જવાબ આપતી વખતે પોતાની મર્યાદા ભૂલ્યા…
Sawalkot Hydroelectric Project :પ્રોજેક્ટ ઊર્જાની અછત પૂરી કરશે: વ્યૂહાત્મક મહત્વ.
પ્રોજેક્ટનું નામ સાવલકોટ હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પ્રોજેક્ટ (Sawalkot Hydroelectric Project) છે, જેમાં ૧૮૫૬ મેગાવોટ વીજળી ઉત્પન્ન કરવાની ક્ષમતા છે. આનાથી દેશના ઉત્તરીય ગ્રીડમાં (Northern Grid) ઊર્જાની અછતને (Energy Shortage) પૂરી કરવામાં મદદ થશે. આ પ્રોજેક્ટની કલ્પના સૌપ્રથમ ૧૯૮૪માં (First Conceived in 1984) કરવામાં આવી હતી. જોકે, દાયકાઓ સુધી તે પડતર રહ્યો હતો.
પાકિસ્તાને અવારનવાર વાંધો ઉઠાવ્યો:
આ પ્રોજેક્ટ સિંધુ જળ સંધિ (Indus Water Treaty) હેઠળ આવતો હોવાથી પાકિસ્તાને તેના નિર્માણ સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. આ સંધિ હેઠળ ભારતને પશ્ચિમી નદીઓ (સિંધુ, ઝેલમ અને ચિનાબ)ના પાણીનો મર્યાદિત ઉપયોગ કરવાની છૂટ છે, અને પાકિસ્તાન આવા પ્રોજેક્ટ્સની ડિઝાઇન પર વાંધા ઉઠાવતું રહ્યું હતું. હવે ભારતે ચિનાબ નદી પરના લાંબા સમયથી પડતર આવા છ પ્રોજેક્ટ્સને ઝડપથી આગળ વધારવાનો નિર્ણય લીધો છે. સાવલકોટ પ્રોજેક્ટનું નિર્માણ ભારતના આર્થિક વિકાસ (Economic Development) અને ઊર્જા સુરક્ષા (Energy Security) માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે, અને તે પાકિસ્તાન સાથેના જળ સંધિ સંબંધોમાં પણ એક વ્યૂહાત્મક પગલું (Strategic Move) માનવામાં આવે છે.
