News Continuous Bureau | Mumbai
Chabahar Port અમેરિકાએ ઈરાનના ચાબહાર પોર્ટને મોટો ઝટકો આપ્યો છે. ટ્રમ્પ પ્રશાસને 2018માં આપવામાં આવેલી પ્રતિબંધોમાંથી છૂટછાટને સમાપ્ત કરવાની જાહેરાત કરી છે, જે 29 સપ્ટેમ્બરથી લાગુ થશે. આ નિર્ણયની સીધી અસર ભારત પર પડશે, કારણ કે ભારત આ બંદરગાહને વિકસાવીને મધ્ય એશિયા સુધી વેપારી સંપર્ક વધારવાની યોજના પર કામ કરી રહ્યું છે. અમેરિકાનો આ નિર્ણય ભારતને આર્થિક અને વ્યૂહાત્મક નુકસાન પહોંચાડશે.

રોકાણ અને વિકાસ પર સીધી અસર

નિષ્ણાતોના મતે, આ છૂટછાટ સમાપ્ત થવાથી ચાબહાર પોર્ટ સાથે સંકળાયેલા રોકાણ, ઉપકરણોની સપ્લાય, રેલ પરિયોજનાઓ અને નાણાકીય લેવડદેવડ પર અમેરિકી પ્રતિબંધો લાગુ થઈ શકે છે. મૂળભૂત માળખાના વિકાસ માટે ઉપકરણો લાવવા મોંઘા અને જટિલ બની જશે. શિપિંગ અને ફાઇનાન્સનો ખર્ચ વધવાથી ભારતીય કંપનીઓના કરારો અને વ્યવસાય પર સીધી અસર થશે. ભારતે 13 મે, 2024ના રોજ આ પોર્ટને 10 વર્ષ સુધી સંચાલિત કરવા માટે એક કરાર પર પણ હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.

વ્યૂહાત્મક મહત્વ અને ચીનનો પડકાર

ચાબહાર બંદરગાહ વ્યૂહાત્મક રીતે ચીનની “બેલ્ટ એન્ડ રોડ” પહેલનો જવાબ માનવામાં આવે છે. આ પોર્ટ યુરોપ, રશિયા, અફઘાનિસ્તાન અને પશ્ચિમ એશિયા સુધી સીધી પહોંચ પૂરી પાડે છે. ભારતે 2018માં ઇન્ડિયા પોર્ટ્સ ગ્લોબલ લિ. દ્વારા ચાબહારના શહીદ બેહેસ્તી ટર્મિનલનું સંચાલન નિયંત્રણ પોતાના હાથમાં લીધું હતું. ત્યારથી આ બંદરગાહ પાકિસ્તાનને બાજુ પર રાખીને અફઘાનિસ્તાન અને પશ્ચિમ એશિયા માટે વેપારી માર્ગોને સુરક્ષિત કરવાની નવી દિલ્હીની વ્યૂહરચનાનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ બની ગયો છે.

આ સમાચાર પણ વાંચો : Pakistan: શું પાકિસ્તાન પોતાની પરમાણુ શક્તિ સાઉદી અરબને આપશે? સંરક્ષણ મંત્રી ખ્વાજા આસિફે કહી આવી વાત

ભારતની કિંમત પર ચીનને ફાયદો

વ્યૂહાત્મક નિષ્ણાત બ્રહ્મા ચેલાનીએ કહ્યું કે, “ટ્રમ્પના પ્રથમ કાર્યકાળના પ્રતિબંધોનું પાલન કરીને ભારતે ઈરાનથી તમામ તેલની આયાત રોકી હતી, જેનાથી ચીનને અણધાર્યો ફાયદો થયો. ચીન ઈરાનના સસ્તા ક્રૂડ ઓઈલનો લગભગ એકમાત્ર ખરીદદાર બની ગયો અને તેની ઉર્જા સુરક્ષા મજબૂત થઈ. હવે, ચાબહાર પર છૂટછાટ સમાપ્ત થવાથી ફરી એકવાર ભારતના હિતોને ઊંડી ચોટ પહોંચી શકે છે. ટ્રમ્પના ‘મહત્તમ દબાણ’નો મતલબ હંમેશા બેઇજિંગ માટે ‘મહત્તમ લાભ’ રહ્યો છે અને તેની કિંમત ભારતને ચૂકવવી પડી છે.”