News Continuous Bureau | Mumbai
Radha Ashtami 2025:હિંદુ ધર્મમાં રાધા અષ્ટમીનું ખૂબ જ વિશેષ મહત્વ છે, કારણ કે આ દિવસે રાધા રાણીનો જન્મોત્સવ (Birthday Celebration) ઉજવવામાં આવે છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, ભગવાન કૃષ્ણનો જન્મ કૃષ્ણ પક્ષની અષ્ટમીએ થયો હતો, જ્યારે રાધા રાણીનો જન્મ શુક્લ પક્ષની અષ્ટમીએ થયો હતો. બંનેનો જન્મ એક જ તિથિએ થયો હતો, પરંતુ પક્ષ અલગ-અલગ હતા. આ જ કારણ છે કે જન્માષ્ટમીના બરાબર 15 દિવસ પછી રાધા અષ્ટમીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે 31 ઓગસ્ટ, 2025ના રોજ રાધા અષ્ટમીનો તહેવાર મનાવવામાં આવશે, જે વૈષ્ણવ સમાજ (Vaishnava Community) અને ભગવાન કૃષ્ણના ભક્તો માટે ખૂબ જ મહત્વ ધરાવે છે. આ દિવસે મંદિરોમાં વિશેષ પૂજા-અર્ચના અને કીર્તન (Special Prayer and Kirtan) કરવામાં આવે છે, જે રાધા રાણીને સમર્પિત હોય છે.
કોણ હતા રાધાજી અને તેમનો જન્મ ક્યાં થયો હતો?
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, રાધા રાણીના પિતાનું નામ વૃષભાનુ (Vrishbhanu) અને માતાનું નામ કીર્તિ (Kirti) હતું. તેમનો જન્મ બરસાનામાં (Barsana) થયો હતો અને તેમનો ઉછેર પણ ત્યાં જ થયો હતો. તેઓ વૃંદાવનમાં (Vrindavan) રમવા માટે પણ આવતા હતા. ભગવાન કૃષ્ણ સાથેનો તેમનો પ્રેમ અત્યંત દિવ્ય અને અલૌકિક (Divine and Ethereal) હતો. જ્યારે શ્રીકૃષ્ણ વાંસળી વગાડતા હતા, ત્યારે તેની મધુર ધૂન સાંભળીને બધી ગોપીઓ અને ખાસ કરીને રાધાજી સંપૂર્ણપણે મંત્રમુગ્ધ થઈ જતા હતા.મોટાભાગના પુરાણોમાં ભગવાન કૃષ્ણ અને રાધા રાણીના લગ્નનો ઉલ્લેખ નથી, પરંતુ બ્રહ્મવૈવર્ત પુરાણ (Brahmavaivarta Purana) માં વર્ણન છે કે બ્રહ્માજીએ ભાન્ડીરવનમાં (Bhandirvan) તેમના લગ્ન કરાવ્યા હતા. આજે પણ ભાન્ડીરવનમાં તે સ્થાન અસ્તિત્વમાં છે જ્યાં આ લગ્ન સંપન્ન થયા હતા.
આ સમાચાર પણ વાંચો : India-China Border Dispute: ભારત-ચીન વચ્ચે આટલા મુદ્દાઓ પર સહમતિ: 3 બોર્ડર ટ્રેડ માર્કેટ ખુલશે, સીમાંકન અને પૂર્વીય બોર્ડર પર પણ વાર્તા થશે
કેવી રીતે થયું રાધા રાણીનું અવસાન?
જ્યારે ભગવાન કૃષ્ણ મથુરા અને પછી દ્વારકા (Dwarka) ગયા, ત્યારે રાધાજીને મળવું મુશ્કેલ બન્યું. બાદમાં એકવાર તેઓ કુરુક્ષેત્રમાં સૂર્ય ગ્રહણ (Solar Eclipse) દરમિયાન મળ્યા હતા. આખરે, રાધા રાણી પોતાના જીવનના મુખ્ય કાર્યોમાંથી મુક્ત થઈને દ્વારકા આવ્યા, જ્યાં કૃષ્ણજીએ તેમને મહેલમાં એક સન્માનજનક પદ (Respected Position) આપ્યું. પરંતુ, મહેલના શાહી જીવનમાં (Royal Life) તેમને તે દિવ્ય પ્રેમનો અનુભવ ન થયો, તેથી તેઓ જંગલ નજીકના એક ગામમાં રહેવા જતા રહ્યા.ધીમે ધીમે તેમનું સ્વાસ્થ્ય બગડવા લાગ્યું. તેમના અંતિમ સમયમાં તેઓ કૃષ્ણજીને બોલાવે છે. કૃષ્ણજી તેમને વાંસળીની મધુર ધૂન સંભળાવે છે, જાણે કે વૃંદાવનની યાદ તાજી કરાવતા હોય. વાંસળીની ધૂન સાંભળતા સાંભળતા રાધા રાણી પોતાના શરીરનો ત્યાગ (Gave up her body) કરી દે છે અને તેમનો આત્મા ભગવાન કૃષ્ણમાં વિલીન (Merged) થઈ જાય છે. પુરાણોમાં આ કથાને સૌથી વધુ પ્રમાણિત માનવામાં આવે છે.
રાધા-કૃષ્ણનો દિવ્ય પ્રેમ
રાધા-કૃષ્ણનો પ્રેમ કોઈ સામાન્ય ભૌતિક પ્રેમ (Material Love) નથી. આ એક આધ્યાત્મિક પ્રેમ (Spiritual Love) છે જે ભક્ત અને ભગવાનના સંબંધને દર્શાવે છે. આ પ્રેમમાં કોઈ સ્વાર્થ કે શારીરિક ઈચ્છાઓ નથી. રાધાજીનું જીવન અને તેમનું અવસાન ભક્તની પોતાના ઈષ્ટદેવ (Worshipped Deity) સાથેના એકાકાર થવાની યાત્રા દર્શાવે છે. રાધાજી ભગવાન કૃષ્ણના હૃદયમાં હંમેશા વસેલા હતા અને તેમનું અવસાન થયું ત્યારે તેઓ તેમના આત્મામાં સમાઈ ગયા. આ જ તે દિવ્ય પ્રેમ કથા (Divine Love Story) છે જે આપણને રાધા-કૃષ્ણના પવિત્ર સંબંધની ઊંડાઈનો અનુભવ કરાવે છે.
