News Continuous Bureau | Mumbai

Aditya-L1 : ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન ( ISRO ) માટે આજનો દિવસ ખૂબ જ મહત્ત્વનો છે. કારણ કે સૂર્યનો અભ્યાસ કરવા માટેનું દેશનું પ્રથમ અવકાશ-આધારિત મિશન ( Sun Mission ) ‘આદિત્ય એલ1’ લગભગ 15 લાખ કિલોમીટરના અંતરે અંતિમ ભ્રમણકક્ષામાં ( final orbit ) સ્થાપિત થવા જઈ રહ્યું છે. ISRO એ આદિત્ય-L1ને અંતિમ ગંતવ્ય ભ્રમણકક્ષામાં સ્થાપિત કરવાની તૈયારી કરી લીધી છે. 

પ્રાપ્ત માહિતી મુજબ, આદિત્ય-એલ1 એ લગભગ રૂ. 400 કરોડના ખર્ચે બનેલ સેટેલાઇટ ( satellite ) છે, જેનું વજન લગભગ 1,500 કિલો છે.તે પૃથ્વીથી લગભગ 15 લાખ કિલોમીટર દૂર પ્રભામંડળની ભ્રમણકક્ષામાં મૂકીને સૂર્યનો અભ્યાસ કરનાર પ્રથમ અવકાશ-આધારિત ભારતીય વેધશાળા ( Indian Observatory ) તરીકે સેવા આપશે.

ઈસરોના અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, અવકાશયાન ( spacecraft ) આજે સાંજે 4 વાગ્યાની આસપાસ સૂર્ય-પૃથ્વી પ્રણાલીના ‘લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ ( lagrange point ) 1 (L1) ની આસપાસ એક ‘હેલો’ ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચશે. ‘L1 બિંદુ’ પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેના કુલ અંતરના લગભગ એક ટકા જેટલું છે. ‘લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ’ એ એવો પ્રદેશ છે. જ્યાં પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેનું ગુરુત્વાકર્ષણ તટસ્થ બની જશે. ‘હેલો’ ભ્રમણકક્ષા એ L1, L2 અથવા L3 ‘લૅગ્રેન્જ પોઈન્ટ’ માંથી એકની નજીકની સામયિક, ત્રિ-પરિમાણીય ભ્રમણકક્ષા છે.

શું છે આ મિશન…

તેમણે કહ્યું કે ‘એલ1 પોઈન્ટ’ની આસપાસ ‘હેલો’ ભ્રમણકક્ષામાં સેટેલાઈટમાંથી સૂર્યને સતત જોઈ શકાય છે. તેમણે કહ્યું કે આનાથી સૌર પ્રવૃત્તિઓનું અવલોકન કરવામાં અને વાસ્તવિક સમયમાં અવકાશના હવામાન પર તેની અસરને વધુ લાભ મળશે. એક અહેવાલ મુજબ, ઈસરોએ કહ્યું હતું કે, “શનિવારે સાંજે લગભગ 4 વાગ્યે, આદિત્ય-L1 ને L1 ની આસપાસની ‘હેલો’ ભ્રમણકક્ષામાં સેટેલાઈટ સ્થાપિત થશે. જો અમે તેમ ન કરી શક્યા, તો એવી સંભાવના છે કે તે કદાચ સૂર્ય તરફ તેની યાત્રા ચાલુ રાખશે.”

આ સમાચાર પણ વાંચો : Lok Sabha Election: લોકસભા ચૂંટણી માટે ભાજપની રણનીતી સાફ.. આ ફોર્મ્યુલા પર કરશે કામ.. આ વરિષ્ઠ નેતાઓ સહિત રાજ્યસભાના આ સાંસદોને લોકસભા ચૂંટણીમાં ઉતરવાની તૈયારી..

એક રિપોર્ટ મુજબ, ISROના ધ્રુવીય ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ વાહન (PSLV-C57) એ શ્રીહરિકોટામાં સપ્ટેમ્બર 2ના સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર (SDSC) થી તેનું બીજું પ્રક્ષેપણ પૂર્ણ કર્યું હતું. જેમાં કેન્દ્રમાંથી આદિત્ય-એલ1 સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. ચાર મહિનાની સફર દરમિયાન, અવકાશયાન વિવિધ તબક્કાઓમાંથી પસાર થયું અને પૃથ્વીના પ્રભાવના ક્ષેત્રને ટાળીને સૂર્ય-પૃથ્વી ‘લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ 1’ (L1) તરફ આગળ વધ્યું. ‘આદિત્ય L1’ એ સૌર પરિમંડળના દૂરસ્થ અવલોકનો કરવા અને પૃથ્વીથી લગભગ 15 લાખ કિલોમીટર દૂર ‘L1’ (સૂર્ય-અર્થ લેગ્રેન્જિયન પોઈન્ટ) પર સૌર પવનનું વાસ્તવિક નિરીક્ષણ કરવા માટે રચાયેલ છે.

મળતી માહિતી મૂજબ, આ મિશનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય સૌર વાતાવરણમાં ગતિશીલતા, સૂર્યના પરિમંડળની ગરમી, સૂર્યની સપાટી પર સૌર ધરતીકંપ અથવા ‘કોરોનલ માસ ઇજેક્શન’ (CMEs), સૌર જ્વાળા સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓ અને તેમની લાક્ષણિકતાઓનો અભ્યાસ કરવાનો છે. અને પૃથ્વીની નજીકની જગ્યામાં. હવામાન સંબંધિત સમસ્યાઓ સમજવા માટે અને તેનો અભ્યાસ કરવા માટે કરવામાં આવશે..