News Continuous Bureau | Mumbai
ગયા અઠવાડિયે અરુણાચલ પ્રદેશ (Arunachal Pradesh) ના તવાંગ (Tawang) સેક્ટરમાં ભારત અને ચીનના સૈનિકો (Clash) વચ્ચે હિંસક અથડામણ થઈ હતી 2020 પછી, સરહદ પૂર્વી બાજુએ એવી રીતે થઈ કે આ બીજી અથડામણ છે. બંને પાડોશી દેશો વચ્ચે તણાવપૂર્ણ દ્વિપક્ષીય સંબંધો હોવા છતાં, એશિયાની બે સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા (Economy) ઓ વચ્ચે વેપાર (Business) વિકસી રહ્યો છે. તેની અર્થવ્યવસ્થાને ચીનથી અલગ કરવાના પ્રયાસો છતાં, તેના પાડોશીઓ પર દિલ્હીની વેપાર નિર્ભરતા માત્ર વધી છે.
ભારત અને ચીન વચ્ચેનો કુલ વેપાર છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં 29 ટકા વધીને FY2022માં $115.44 બિલિયન થવાનો છે જે FY2018માં $89.72 બિલિયન હતો. ઉલટું એક હકીકત એ પણ છે કે છેલ્લા બે વર્ષમાં ભારતે ચીનની સેના દ્વારા સરહદ પર આક્રમણની અનેક ઘટનાઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે.
વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલયના ભારત-ચીન વેપારના આંકડાઓ પર નજીકથી નજર કરીએ તો જાણવા મળે છે કે નાણાકીય વર્ષ 2020-21ના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક અને ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2022-23ના પ્રથમ છ મહિનામાં ચીનમાંથી ભારતીય ઇમ્પોર્ટમાં વધારો થયો છે. અને નિકાસ ઘટી છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો: બોરીવલીમાં નકલી કોલ સેન્ટરનો પર્દાફાશ, અમેરિકનોને આ રીતે આપતા હતા ઝાંસો..છેતરપિંડી કરવાની રીત જાણીને ચોંકી જશો
આ કારણે ચીનની સરખામણીમાં ભારતની વેપાર ખાધ સતત વધી રહી છે. સમજવા માટે, ચાલો તમને જણાવીએ કે વેપાર ખાધ ત્યારે થાય છે જ્યારે દેશની ઇમ્પોર્ટની કિંમત તેની નિકાસના મૂલ્ય કરતાં વધી જાય છે. ભારતની વેપાર ખાધ FY22માં $73 બિલિયન થઈ, જે FY18માં $63 બિલિયન હતી.
નિકાસમાં ઘટાડો
તેની વધુ વસ્તી ધરાવતા પાડોશી દેશોમાં ભારતની નિકાસ 2020-21ના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં $10.6 બિલિયનથી ઘટીને 2022-23ના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં $7.8 બિલિયન થઈ ગઈ છે.
FY22માં ભારતે વિશ્વમાં $422.2 બિલિયનના માલની નિકાસ કરી હતી. જેમાં ભારતની કુલ નિકાસમાં ચીનનો હિસ્સો 5 ટકાથી વધુ છે.
ચીનમાં ભારતની નિકાસમાં એન્જિનિયરિંગ ઉત્પાદનો ($5.4 બિલિયન), કૃષિ અને સંલગ્ન ઉત્પાદનો ($3.8 બિલિયન), અને અંતિમ ખનિજો ($2.9 બિલિયન), રાસાયણિક ઉત્પાદનો ($2.9 બિલિયન), અને પેટ્રોલિયમ અને ક્રૂડ ઉત્પાદનો ($1.9 બિલિયન)નો સમાવેશ થાય છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો: કામની સ્કીમ / ફક્ત 1 રૂપિયા બનાવી દેશે લખપતિ, એકસાથે મળશે 15 લાખ રૂપિયા
ઇમ્પોર્ટ પર નિર્ભરતા વધી
નાણાકીય વર્ષ 2020-21 ના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળાની વચ્ચે, જ્યારે ગલવાન અથડામણ થઈ, અને ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2022-23ના સમાન સમયગાળા દરમિયાન, ચીનમાંથી ભારતની ઇમ્પોર્ટ લગભગ $27.3 બિલિયનથી વધીને $52.4 બિલિયન થઈ ગઈ.
ઈલેક્ટ્રોનિક્સ, રસાયણો, ઔષધીય અને ફાર્માસ્યુટિકલ ઉત્પાદનો અને ખાતરો એવી કેટલીક મુખ્ય વસ્તુઓ છે જે ભારત ચીનમાંથી ઇમ્પોર્ટ કરે છે. વાણિજ્ય પ્રધાન પીયૂષ ગોયલે રાજ્યસભામાં જણાવ્યું હતું કે આવી શ્રેણીઓમાં ઇમ્પોર્ટ પર ભારતની નિર્ભરતા “મુખ્યત્વે સ્થાનિક પુરવઠા અને માંગ વચ્ચેના અંતરને કારણે છે.”
નાણાકીય વર્ષ 22 માં, ભારતની કુલ ઇમ્પોર્ટમાં ચીનનો હિસ્સો 15.4 ટકા હતો. ભારતે વિશ્વમાંથી $613.2 બિલિયનના માલની ઇમ્પોર્ટ કરી છે, જેમાં માત્ર ચીનમાંથી $94.2 બિલિયનના માલસામાનનો સમાવેશ થાય છે.