News Continuous Bureau | Mumbai
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ નવી દિલ્હીમાં 2 સપ્ટેમ્બરે યોજાયેલા સેમિકોન ઈન્ડિયા 2025 કાર્યક્રમમાં માઈક્રોપ્રોસેસર્સને “ડિજિટલ ડાયમંડ” ગણાવ્યા, જે ડિજિટલ યુગમાં તેનું મહત્ત્વ દર્શાવે છે. આ જ કાર્યક્રમમાં, ભારતે ઔપચારિક રીતે ‘વિક્રમ 3201’નું અનાવરણ કર્યું, જે દેશનો પ્રથમ સંપૂર્ણ સ્વદેશી 32-બિટ માઈક્રોપ્રોસેસર છે, જે ખાસ કરીને અવકાશ કાર્યક્રમો માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યો છે. ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ISRO) દ્વારા વિકસિત આ માઈક્રોચિપ ભારતના અદ્યતન ટેક્નોલોજી ક્ષેત્રમાં, ખાસ કરીને સેમિકન્ડક્ટર્સ અને માઈક્રોપ્રોસેસર ઉત્પાદનમાં, આત્મનિર્ભરતા માટે એક મુખ્ય સીમાચિહ્ન છે.
વિક્રમ 3201 શું છે?
વિક્રમ 3201 એ એક 32-બિટ માઈક્રોપ્રોસેસર છે, જે એકસાથે 32 બિટ ડેટા પર પ્રક્રિયા કરી શકે છે. તે કસ્ટમ ઇન્સ્ટ્રક્શન સેટ આર્કિટેક્ચર (ISA) સાથે બનાવવામાં આવ્યું છે, જે પ્રોગ્રામિંગમાં લવચીકતા આપે છે અને તેને વિવિધ કમ્પ્યુટિંગ કાર્યો માટે યોગ્ય બનાવે છે. આ માઈક્રોપ્રોસેસર Ada પ્રોગ્રામિંગ ભાષાને પણ સપોર્ટ કરે છે, જે તેની વિશ્વસનીયતા માટે જાણીતી છે અને તેનો ઉપયોગ ઉપગ્રહો, લોન્ચ વાહનો અને એર ટ્રાફિક કંટ્રોલ જેવી સલામતી-મહત્વપૂર્ણ સિસ્ટમ્સમાં થાય છે.
A historic day for Bharat..!
The first-ever ‘Made-in-India’ semiconductor chip VIKRAM3201, developed by ISRO’s Semiconductor Lab, has been presented to Hon’ble PM Shri @narendramodi Ji at Semicon India 2025.
This landmark reflects our nation’s rapid strides in technology under… pic.twitter.com/brfK1rYscl— Dr.L.Murugan (@DrLMurugan) September 2, 2025
આ સમાચાર પણ વાંચો: Parle G: એક શિંપીએ શરૂ કર્યો Parle G નો વ્યવસાય, ભારતીય સૈનિકો માટે બનેલું બિસ્કીટ આજે દેશનું ગૌરવ, જાણો તેનો ઇતિહાસ
મુખ્ય તકનીકી વિશેષતાઓ:
તાપમાન સહનશીલતા: આ ચિપ -55 થી 125 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધીના અત્યંત તાપમાનમાં પણ કામ કરી શકે છે, જે તેને અવકાશ મિશનો માટે અત્યંત ઉપયોગી બનાવે છે.
અપગ્રેડ કરેલું સંસ્કરણ: વિક્રમ 3201, ISRO ની અગાઉની વિક્રમ 1601 ચિપનું અપગ્રેડ કરેલું સંસ્કરણ છે, જે ફક્ત 16-બિટ કમ્પ્યુટિંગને સપોર્ટ કરતી હતી અને 2009 થી ઉપયોગમાં હતી.
ફેબ્રિકેશન: તેનું ફેબ્રિકેશન મોહાલીમાં આવેલી ISROની સેમિકન્ડક્ટર લેબોરેટરી (SCL) ના 180nm CMOS સુવિધામાં થયું છે.
Our government is doing everything possible towards strengthening the semiconductor sector. pic.twitter.com/eT7nQt3Iko
— Narendra Modi (@narendramodi) September 2, 2025
ભારત માટે આનો શું અર્થ છે?
વિક્રમ 3201નો વિકાસ કેન્દ્ર સરકારની ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ પહેલને અનુરૂપ છે. આ ચિપ દર્શાવે છે કે ભારત હવે ઘરેલુ સ્તરે ઉચ્ચ-ગ્રેડના માઈક્રોપ્રોસેસર ડિઝાઇન અને ઉત્પાદન કરી શકે છે, જેનાથી તાઈવાન અને ચીન પરની નિર્ભરતા ઘટશે.
ઘરેલું ઉપયોગ: આ ચિપનો ઉપયોગ માત્ર અવકાશ મિશનો સુધી સીમિત નથી. ભારતમાં ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા માઈક્રોપ્રોસેસર્સના ઉત્પાદનની ક્ષમતાને કારણે, તેનો ઉપયોગ ગ્રાહક ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, ઓટોમોટિવ, અને તબીબી ઉપકરણો જેવા ઉદ્યોગોમાં પણ થઈ શકશે. આનાથી ઇનપુટ ખર્ચ ઘટાડી શકાય છે અને બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓને ભારતમાં ઉત્પાદન એકમો સ્થાપિત કરવા આકર્ષી શકાય છે.
સેમિકન્ડક્ટર ઈકોસિસ્ટમ: ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદનનું માળખું વિસ્તરી રહ્યું છે. ‘ભારત સેમિકન્ડક્ટર મિશન’ (India Semiconductor Mission) હેઠળ, ઘણા રાજ્યોમાં ફેબ્રિકેશન યુનિટ્સ માટે 7 બિલિયન ડોલરથી વધુનું રોકાણ કરાયું છે. ટાટા ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, એચસીએલ, અને ફોક્સકોન જેવી કંપનીઓએ પણ આ ક્ષેત્રમાં ભાગીદારી કરી છે, જે ભારતના આર્થિક અને તકનીકી વિકાસ માટે એક મોટી વાત છે.