News Continuous Bureau | Mumbai

Gyanvapi Mosque: ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ ( ASI )  ની ટીમને જ્ઞાનવાપીના સર્વેમાં 55 શિલ્પો ( sculptures ) મળી આવ્યા છે. 15 શિવલિંગ અને અલગ-અલગ સમયગાળાના 93 સિક્કા પણ મળી આવ્યા છે. પથ્થરની મૂર્તિઓ ( Stone statues ) સાથે, વિવિધ ધાતુઓ સહિત ઘરગથ્થુ ઉપયોગની 259 વસ્તુઓ મળી આવી હતી. એક પથ્થર છે જેના પર રામ લખેલું છે. જીપીઆર સર્વેમાં મુખ્ય ગુંબજની નીચે કિંમતી નીલમણિ આકારની તૂટેલી કિંમતી ધાતુ પણ મળી આવી છે. તેને મુખ્ય શિવલિંગ ( Shivling ) તરીકે વર્ણવવામાં આવી રહ્યું છે. તેથી હવે આ સ્થળે ખાણકામ અને સર્વેની વાત કરવામાં આવી છે. 

ASIની 176 સભ્યોની ટીમ દ્વારા કરવામાં આવેલ જ્ઞાનવાપી ( Gyanvapi  Survey ) સંકુલના સર્વેનો રિપોર્ટ સાર્વજનિક કરવામાં આવ્યો છે. રિપોર્ટમાં જ્ઞાનવાપીને એક મોટું હિન્દુ મંદિર ( Hindu temple ) ગણાવ્યું છે. તેમાં 32 મહત્વપૂર્ણ હિંદુ સ્થળોનો ઉલ્લેખ છે. શિવલિંગની સાથે નંદી અને ગણેશની મૂર્તિઓ પણ મળી આવી છે.

ASI survey report reveals pictures of a Shivlinga and broken Murtis of Hindu deities like Hanuman, Ganesha, and Nandi.#GyanvapiASIReport pic.twitter.com/mf1kMMgc5K

— Raghu (@IndiaTales7) January 26, 2024

વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરીને કરાયેલા સર્વેમાં મંદિરના પુરાવા સાથે વિષ્ણુ, મકર, કૃષ્ણ, હનુમાન, દ્વારપાલ, નંદી, પુરુષ અને મન્નત તીર્થ સહિતની અન્ય મૂર્તિઓ મળી આવી છે. મુઘલ કાળ અને બ્રિટિશ શાસન સહિત અન્ય સમયગાળાના ચિહ્નો પણ મળી આવ્યા છે. શાહઆલમ અને સિંધિયા સમયના સિક્કા (એક અને 25 પૈસા) સાચવવામાં આવ્યા છે. ASIએ 93 સિક્કા એકઠા કર્યા છે. તેમાં વિક્ટોરિયા ક્વીન, ધીરમ ખલીફા, કિંગ ચાર્જ અને અન્ય સમયગાળાના સિક્કાઓનો સમાવેશ થાય છે. ASIએ પુરાવા તરીકે 23 ટેરાકોટાની મૂર્તિઓ, 2 સ્લિંગ બોલ, એક ટાઇલ, એક ડિસ્ક, બે દેવી-દેવતાઓની મૂર્તિઓ, 18 માનવ મૂર્તિઓ અને ત્રણ પ્રાણીઓની મૂર્તિઓ એકત્ર કરી છે. 113 ધાતુની વસ્તુઓ પણ મળી આવી હતી. જેમાં લોખંડની 16, તાંબાની 84 વસ્તુઓ, એલ્યુમિનિયમની 9 વસ્તુઓ, નિકલની ત્રણ વસ્તુઓ અને મિશ્ર ધાતુની એક વસ્તુ મળી આવી હતી.

 ASI એ દરેક પ્રતીકને સંપૂર્ણ વર્ણન સાથે રજૂ કર્યું છે.

જ્ઞાનવાપી સંકુલમાં મળી આવેલ પથ્થરમાંથી બનાવેલ દેવતા

શિવલિંગ 15
વિષ્ણુ 3
મકર 1
કૃષ્ણ 2
ગણેશ 3
હનુમાન 5
દ્વારપાળ 1
નંદી 2
મન્નત તીર્થ 1
મૂર્તિના ટુકડા 14
મિશ્ર મૂર્તિ 7

એએસઆઈના સર્વે રિપોર્ટમાં જ્ઞાનવાપીની દિવાલ સહિત અનેક સ્થળોએ મળી આવેલી મૂર્તિઓ અને ધાર્મિક પ્રતીકોની વિધિવત તપાસ કરવામાં આવી હતી. જીપીઆર સહિત અન્ય ટેકનિક પ્રક્રિયા દ્વારા કરવામાં આવેલી તપાસમાં કેટલાક પ્રતીકોની ઉંમર બે હજાર વર્ષ જૂની હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. ASI એ દરેક પ્રતીકને સંપૂર્ણ વર્ણન સાથે રજૂ કર્યું છે.

આ સમાચાર પણ વાંચો :  Binny Bansal : ફ્લિપકાર્ટમાં બિન્ની બંસલ યુગનો અંત, સહ સ્થાપકે 16 વર્ષ બાદ બોર્ડમાંથી આપ્યું રાજીનામું, હવે આ નવી કંપની પર શરુ કરશે..

જ્ઞાનવાપી સર્વેનો ASI રિપોર્ટ ચાર વોલ્યુમમાં છે. પ્રથમ ગ્રંથમાં 137 પાના છે. તેમાં સર્વેક્ષણ અહેવાલની રચના અને સંક્ષિપ્તમાં સ્વ અનુભવો છે. બીજા ગ્રંથમાં પાના 1 થી 195 સુધીના વૈજ્ઞાનિક સર્વેનો અહેવાલ છે. ત્રીજા વિભાગમાં, પાના નંબર 204 પર પુનઃપ્રાપ્ત વાતુનો ઉલ્લેખ છે. ચોથા વિભાગમાં ફોટોગ્રાફ્સ અને આકૃતિઓ છે, જે 238 પૃષ્ઠોમાં ચાલે છે. એક હજાર ફોટોગ્રાફ્સ પણ છે.

 ASI એ પોતાના રિપોર્ટમાં વૈજ્ઞાનિક રીતે જણાવ્યું છે કે મસ્જિદ પહેલા એક ભવ્ય હિન્દુ મંદિર હતું..

જ્ઞાનવાપી સંકુલના ASI રિપોર્ટ પર અંજુમન ઈન્તેજામિયા મસ્જિદ કમિટીના એડવોકેટ એખલાક અહેમદે કહ્યું કે જો સર્વે રિપોર્ટમાં ઉલ્લેખ કરાયેલા આંકડા કાટમાળમાં જોવા મળે છે તો તે કોઈ મોટી વાત નથી. અમારી એક બિલ્ડિંગમાં પાંચ ભાડુઆત હતા. તેઓ બધા મૂર્તિઓ બનાવતા હતા. જે પણ કાટમાળ હતો, તે પાછળની તરફ ફેંકી દેતા. તમામ મૂર્તિઓ તૂટેલી મળી આવી હતી, એવી કોઈ મૂર્તિ મળી નથી કે જેને ભગવાન શિવની મૂર્તિ કહી શકાય. તેમણે કહ્યું કે મસ્જિદની અંદરથી મૂર્તિઓ મળી નથી. સંપૂર્ણ અહેવાલ વાંચશો તો આમાં આપણે જોઈશું કે કયો ખોટો રિપોર્ટ આપવામાં આવ્યો છે. અમે તેના પર વાંધો નોંધાવીશું.

જ્ઞાનવાપી સંકુલનો સર્વે રિપોર્ટ સાર્વજનિક થયા બાદ હિન્દુ પક્ષ સુપ્રીમ કોર્ટમાં બીજી અરજી દાખલ કરશે. તેના દ્વારા ASIને કેમ્પસમાં આવેલા સીલ શેડનો સર્વે કરવા વિનંતી કરવામાં આવશે. આ ઉપરાંત અન્ય કેટલાક નક્કર પુરાવા એકત્ર કરવા માટે અયોધ્યામાં શ્રી રામજન્મભૂમિની જેમ ખોદકામની માંગ કરવામાં આવશે. હિન્દુ પક્ષના વકીલ વિષ્ણુ શંકર જૈને શનિવારે કહ્યું હતું કે તેઓ 29 જાન્યુઆરીએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી સબમિટ કરશે. તેના દ્વારા મસ્જિદની અંદર બંધ રહેલ વિભાગનો વૈજ્ઞાનિક સર્વે કરવા વિનંતી કરવામાં આવશે જેથી ASI ત્યાં હાજર સ્વ-ઘોષિત શિવલિંગ વિશે સર્વે કરી શકે અને તેની સાથે સંબંધિત વાસ્તવિકતા શું છે…? તે પણ જાણી શકે.

જ્યાં પણ પરિસરમાં ખોદકામ કરીને પુરાવા એકત્ર કરવાની જરૂર પડશે, તેના માટે સુપ્રીમ કોર્ટને વિનંતી કરવામાં આવશે. આ ખોદકામ એવી રીતે કરવામાં આવશે કે જ્ઞાનવાપીના હાલના માળખાને કોઈપણ રીતે નુકસાન ન થાય. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર વૈજ્ઞાનિક રીતે સાબિત કરવાનો છે કે જ્ઞાનવાપીનું સત્ય શું છે…? જ્ઞાનવાપીનો સર્વે કર્યા બાદ ASI એ પોતાના રિપોર્ટમાં વૈજ્ઞાનિક રીતે જણાવ્યું છે કે મસ્જિદ પહેલા એક ભવ્ય હિન્દુ મંદિર હતું.

આ સમાચાર પણ વાંચો :  Iran : ઈરાનમાં આટલા પાકિસ્તાની નાગરિકોની ગોળી મારીને હત્યા, બે મુસ્લિમ દેશો વચ્ચે ફરી તણાવ વધ્યો..