News Continuous Bureau | Mumbai
G20 Summit: ભારત (India) આ વર્ષે G20 સમિટ (G20 Summit) ની 18મી બેઠકનું આયોજન કરી રહ્યું છે. ગયા વર્ષે અધ્યક્ષપદ મળ્યા બાદ જ જી-20 બેઠકની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. જ્યારથી ભારતને G20નું અધ્યક્ષપદ મળ્યું છે ત્યારથી ચીન (China) ખૂબ નારાજ છે. ભલે તે ખુલ્લેઆમ કશું બોલી ન શકે. અનુમાન લગાવી શકાય છે કે ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ (Xi Jinping) 9 થી 10 સપ્ટેમ્બર દરમિયાન યોજાનારી G20 બેઠકમાં ભાગ લેવા માટે ભારત નથી આવી રહ્યા.
રોઇટર્સ અનુસાર, ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ આવતા અઠવાડિયે ભારતમાં યોજાનારી જી-20 નેતાઓની સમિટમાં ભાગ નહીં લે તેવી શક્યતા છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે જિનપિંગના સ્થાને વડાપ્રધાન લી કિઆંગ (PM Lee Kiang) જી-20માં તેમના દેશનું પ્રતિનિધિત્વ કરશે. જો કે આ બધાની વચ્ચે જિનપિંગની એક ‘ભૂલ’ની ચર્ચા થઈ રહી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કદાચ આ કારણે તે ભારત આવી રહ્યા નથી. આ ભૂલ ઉપરાંત, ચાલો જાણીએ એવા તમામ કારણો વિશે જેના કારણે જિનપિંગ ભારત આવવાનું ટાળી રહ્યા છે.
શું છે જિનપિંગની ‘ભૂલ’?
હકીકતમાં, G20 સમિટની શરૂઆતના 12 દિવસ પહેલા જ ચીને પોતાનો નવો નકશો બહાર પાડ્યો હતો. આ નકશામાં ભારતના અક્સાઈ ચીન અને અરુણાચલ પ્રદેશને ચીનના ભાગ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યા હતા. એટલું જ નહીં પરંતુ દક્ષિણ ચીન સાગરમાં ચીને તેના પાડોશી દેશોના કેટલાક ટાપુઓને પણ પોતાનો હિસ્સો બનાવી લીધો છે. આ સિવાય તાઈવાનને પણ ચીનનો ભાગ બતાવવામાં આવ્યો છે. ચીની નકશા જાહેર કરવાના સમયને જિનપિંગની ‘ભૂલ’ તરીકે જોવામાં આવી રહી છે.
ચીનનો નકશો બહાર આવતા જ ભારતે તેની સામે સખત વાંધો વ્યક્ત કર્યો હતો. ભારતે કહ્યું કે ચીનના દાવાઓને સદંતર ફગાવી દેવામાં આવે છે કારણ કે તેનો કોઈ આધાર નથી. ભારતે કડક શબ્દોમાં કહ્યું કે ચીનના આવા પગલા સંબંધોને જટિલ બનાવે છે. વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે ચીનના પગલાને વાહિયાત ગણાવ્યું. તેમણે કહ્યું કે ચીનની જૂની આદત છે કે તે અન્ય દેશોના વિસ્તારોને તેના નકશા પર બતાવે છે અને તેને પોતાનો દાવો કરે છે. આ પહેલા પણ ચીને આવું કર્યું છે.
હવે વાત કરીએ કે ચીનનો નકશો જાહેર કરવો એ જિનપિંગની ‘ભૂલ’ કેમ છે. નકશા પર સવાલ ઉઠાવનારા દેશોમાં માત્ર ભારત જ નથી પરંતુ ફિલિપાઈન્સ, મલેશિયા અને તાઈવાન પણ ચીનના આ કૃત્ય પર ગુસ્સે છે. તે જ સમયે, જિનપિંગ જાણતા હતા કે જો તેઓ G20 માં ભાગ લેવા આવે છે, તો ભારત 20 દેશો સિવાય આ સંમેલનમાં ભાગ લેવા આવેલા બાકીના દેશોની સામે તેમની કાર્યવાહી પર સવાલ ઉઠાવી શકે છે. કદાચ આ જ કારણે જિનપિંગે પોતાનો ચહેરો છુપાવ્યો છે.
બીબીસી અનુસાર, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી (PM Narendra Modi) બ્રિક્સ સમિટ (BRICS Summit) માં જિનપિંગને મળ્યા હતા. આ દરમિયાન બંને નેતાઓ વચ્ચે સરહદ પર તણાવ ઓછો કરવા પર વાતચીત થઈ હતી. પરંતુ પછી તરત જ બ્રિક્સમાંથી પાછા ફર્યા બાદ નવો નકશો બહાર પાડવામાં આવ્યો. જિનપિંગ જાણતા હતા કે જો તેઓ ભારત આવશે તો પીએમ મોદી તેમને આ નકશા પર સીધો સવાલ કરી શકે છે. જી-20માં સામેલ પશ્ચિમી દેશો પણ નકશા પર જિનપિંગને ઘેરી શકે છે. આ કારણે જ કદાચ તેણે G20માં ન આવવાનો નિર્ણય લીધો છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Aditya L1 Mission: આટલા કરોડમાં Aditya L1 ખોલશે સૂર્યના અનેક રહસ્યો, NASAના સૂર્ય મિશનથી છે 97 % સસ્તું.. જાણો આદિત્ય L1 વિશેની સંપુર્ણ માહિતી.. વાંચો વિગતે અહીં…
શું જિનપિંગ આ કારણોસર પણ નથી આવી રહ્યા?
ચીનનો નકશો એકમાત્ર એવી વસ્તુ નથી જેના કારણે જિનપિંગ ભારત નથી આવી રહ્યા. જ્યારથી ભારતને G20નું અધ્યક્ષપદ મળ્યું ત્યારથી ચીનના પેટમાં દુ:ખાવો થઈ રહ્યો છે. જી-20 બેઠકોમાં તે સતત અવરોધો ઉભો કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. આ વર્ષે, ચીન 26 માર્ચે અરુણાચલ પ્રદેશમાં અને ત્યારબાદ 22-24 મેના રોજ જમ્મુ-કાશ્મીરમાં યોજાયેલી G20 બેઠકમાં ગેરહાજર રહ્યું હતું. એવો સંકેત આપવામાં આવ્યો હતો કે રાષ્ટ્રપતિ જિનપિંગ ભારતને આપવામાં આવેલી G20ની અધ્યક્ષતાથી બિલકુલ ખુશ નથી.
ડ્રેગનના પ્રકોપનો અંદાજ એ રીતે લગાવી શકાય છે કે જ્યારે G20નું સૂત્ર બહાર પાડવામાં આવ્યું ત્યારે ચીનને તેની સામે પણ વાંધો હતો. ભારતમાં આયોજિત G20 સંમેલનનું સૂત્ર છે ‘વસુધૈવ કુટુંબકમ’ જેનો અર્થ થાય છે ‘વિશ્વ એક પરિવાર છે’. ચીને આ અંગે વાંધો ઉઠાવતા કહ્યું હતું કે સૂત્રમાં સંસ્કૃત ભાષાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, જે સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સત્તાવાર ભાષા નથી. તેમણે કહ્યું કે સૂત્રમાં યુએન સિવાયની ભાષાનો ઉપયોગ થવો જોઈએ નહીં.
તે જ સમયે, ભારતમાં યોજાનારી જી-20 બેઠકમાં અમેરિકા, બ્રિટન, જર્મની જેવા દેશો ભાગ લઈ રહ્યા છે. યુક્રેન યુદ્ધને લઈને તમામ પશ્ચિમી દેશોએ સર્વસંમતિથી રશિયાની ટીકા કરી છે. પરંતુ ચીન આ મુદ્દે મૌન છે. જિનપિંગ જાણતા હતા કે જો તેઓ G20માં સામેલ થશે તો તેમની પાસેથી યુક્રેન યુદ્ધ પર પણ સવાલ ઉઠાવવામાં આવશે. તેના ઉપર રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન પણ કોન્ફરન્સમાં આવવાના નથી. આવી સ્થિતિમાં જો પશ્ચિમી દેશોએ યુક્રેન યુદ્ધને લઈને સવાલો ઉઠાવ્યા તો જિનપિંગે એકલાએ તેનો જવાબ આપવો પડશે.
