News Continuous Bureau | Mumbai 

Dark Patterns:  ભારત સરકારે ઝેપ્ટો, ઉબેર, ઓલા, રેપિડો જેવી 11 મોટી કંપનીઓને નોટિસ મોકલી છે. એવો આરોપ છે કે આ કંપનીઓ “ડાર્ક પેટર્ન” નામની ભ્રામક તકનીકનો ઉપયોગ કરીને ગ્રાહકોને તેમની ઇચ્છા વિરુદ્ધ નિર્ણયો લેવા દબાણ કરી રહી છે. વાસ્તવમાં ગ્રાહક બાબતોના મંત્રાલયે સ્પષ્ટ ચેતવણી આપી છે કે જો આ કંપનીઓ આ ખોટી પદ્ધતિઓ બંધ નહીં કરે, તો તેમની સામે કાનૂની કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.

Dark Patterns: ‘ડાર્ક પેટર્ન’ શું છે?

‘ડાર્ક પેટર્ન’ એ એવી ડિઝાઇન અથવા ઇન્ટરફેસ યુક્તિઓ છે જેનો હેતુ યુઝર્સને મૂંઝવણમાં મૂકવાનો છે, જેથી તે એવો નિર્ણય લે જે તે સામાન્ય પરિસ્થિતિમાં ન લે. ઉદાહરણ તરીકે, માહિતી આપ્યા વિના કાર્ટમાં ઉત્પાદન ઉમેરવું, “હમણાં નહીં” જેવો વિકલ્પ એવી રીતે રજૂ કરવો કે જે યુઝર્સને શરમ આવે, છુપાયેલા શુલ્ક ઉમેરવા, અથવા “માત્ર 1 યુનિટ બાકી છે” જેવી ખોટી ચેતવણીઓ બતાવીને ખરીદી માટે દબાણ કરવું.

Dark Patterns: કંપનીઓએ આંતરિક તપાસ કરવી પડશે

સરકારે અત્યાર સુધીમાં આવા 13 ડાર્ક પેટર્ન ઓળખી કાઢ્યા છે અને તેમના પર કડક પ્રતિબંધો લાદ્યા છે. ગ્રાહક બાબતોના મંત્રી પ્રહલાદ જોશીએ સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે બધી કંપનીઓએ તેમના પ્લેટફોર્મનું ઓડિટ કરવું પડશે જેથી તેઓ અથવા તેમના વિક્રેતાઓ આવા ગૂંચવણભર્યા પેટર્નનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે કે નહીં તે શોધી શકાય. આ ઓડિટનો રિપોર્ટ સરકારને સુપરત કરવો પડશે.

આ સમાચાર પણ વાંચો  : PM Modi Met Vaibhav Suryavanshi: પીએમ મોદીએ યુવા ક્રિકેટ સેન્સેશન વૈભવ સૂર્યવંશી સાથે મુલાકાત, 14 વર્ષના સ્ટાર ક્રિકેટર ચરણ સ્પર્શ કરી લીધા આશીર્વાદ

Dark Patterns: જો પાલન ન કરવામાં આવે તો શું થશે?

જો કંપનીઓ સરકારનું સાંભળશે નહીં અને ડાર્ક પેટર્નનો ઉપયોગ બંધ નહીં કરે, તો CCPA (સેન્ટ્રલ કન્ઝ્યુમર પ્રોટેક્શન ઓથોરિટી) સીધા કડક પગલાં લેશે, જેમાં ભારે દંડ અને કંપનીના કામકાજ પર પ્રતિબંધનો સમાવેશ થઈ શકે છે. આ વિષય પર વધુ સારી દેખરેખ માટે, સરકાર એક સંયુક્ત ટાસ્ક ફોર્સ બનાવી રહી છે, જેમાં સરકારી અધિકારીઓ, કંપનીઓ અને ગ્રાહક સંગઠનોના પ્રતિનિધિઓનો સમાવેશ થશે. આ ટાસ્ક ગ્રુપનો હેતુ ડાર્ક પેટર્નને સંપૂર્ણપણે દૂર કરવાનો, ગ્રાહકોની પસંદગી અને અધિકારોનું રક્ષણ કરવાનો અને નૈતિક ડિઝાઇન પ્રથાઓને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.